هشدار کمبود مواد اولیه فولادی

آهن پرایس: گزارشی از سوی دیوان محاسبات کشور اعلام شده است که بر حسب منویات مقام معظم رهبری و سیاست های موجود بر اقتصاد مقاومتی، عملکرد صنعت فولاد کشور مورد بررسی قرار گرفت و گزارش تهیه شده به مقامات مسئول کشور ارجاع شد.

در گزارش مربوطه با توجه به جایگاه و تاثیر این صنعت بر روند توسعه کشور و همچنین نظارت بر زنجیره تولید تا مصرف به مهمترین چالش‌ها و ظرفیت‌های شرکت‌های تولیدکننده فولاد در ایران و همچنین قوانین و مقررات مرتبط با صنعت فولاد پرداخته شده است.

در این گزارش بررسی ها حاکی از آن است که صنعت فولاد کشور در چند سال اخیربا وجود تحریم های سفت و سخت، با تلاش روز افزون مهندسان و نیروهای کار ایرانی با موفقیت پیش رفته و ارز آوری قابل قبولی برای کشور ایجاد کرده است.

نکته قابل توجه در این گزارش، موضوع ذخیره قطعی سنگ آهن ایران است که در حال حاضر حدود ۳/ ۳ میلیارد تن برآورد شده است و با در نظر گرفتن برنامه ریزهای انجام شده در این مورد، محقق شدن تولید ۵۵ میلیون تن فولاد خام در افق ۱۴۰۴ سبب اتمام ذخایر سنگ آهن حدود ۱۴ سال بعد از افق ۱۴۰۴ خواهد شد که اگر اکتشافات جدید و جایگزینی ذخایر سنگ آهن مصرف‌ شده، انجام نشود سبب از بین رفتن پشتوانه تامین مواد اولیه مورد نیاز کارخانه‌ های وابسته به فولاد خواهد شد.

بر حسب اطلاعات ارائه‌ شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت، طی سال ۱۳۹۸ و ۶ ماه اول سال ۱۳۹۹ در مجموع ۵۷ فقره اکتشاف سنگ آهن، صادر شده است که هیچ‌ یک از آنها منتهی به گواهی کشف یا پروانه بهره ‌برداری نشده است و این موضوع، ضعف جدی بخش اکتشاف معادن کشور را نشان می‌ دهد.

در ادامه می توانید این خبر را نیز مطالعه کنید: حمایت از صادرات فولاد

البته با روند کنونی موجود در استخراج سنگ آهن و تولیدات دیگر محصولات زنجیره فولاد، محقق شدن اهداف سند چشم‌انداز در افق ۱۴۰۴ برای تولید ۵۵ میلیون تن فولاد خام امکان‌ پذیر نخواهد بود. همچنین این گزارش به تصمیمات شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا طی سال‌ های ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ اشاره کرده است و ضعف مهمی در نظارت بر عرضه محصولات فولادی و ناهماهنگ بین واحد های گوناکون حاکمیتی مانند شرکت بورس کالای ایران و وزارت صنعت، معدن و تجارت در تعیین قیمت پایه را که سبب التهابات موجود در بازار و همچنین نوسانات بسیار بازار در سبد محصولات فولادی دانسته است. 

توسعه فعالیت ‌های اکتشافی و اکتشاف دقیق ‌تر و افزایش عمق آنها و ایجاد کنسرسیوم‌های معدنی و فولادی در پهنه‌ های جدید برای تامین مواد اولیه مورد نیاز برای تولید فولاد پایدار و تشکیل خوشه‌ های حمایتی از معادن کوچک و نیز کنترل صادرات مواد اولیه خام، از توصیه‌های مهم دیوان محاسبات کشور در این گزارش است.

از جمله پیشنهادهای مشخص دیوان محاسبات برای کاهش قیمت تمام‌ شده تولید محصولات فولادی، سیاست ‌گذاری براساس مشوق‌ های صحیح برای تعیین قیمت گاز توسط دولت است تا شرکت‌های تولید کننده فولاد که از روش احیای مستقیم با استفاده از گاز فعالیت می‌ کنند، از این حمایت‌ها برخوردار شوند.

پیش بینی آینده بازار مسکن

آهن پرایس: محتشم عضو هیات مدیره انجمن انبوه سازان در رابطه با بازار مسکن اذعان کرد: درسال ۹۹ با افزایش ۹۰ درصدی نرخ مسکن مواجه شدیم. همین موضوع باعث جذب سوداگران و سرمایه گذاران به این بازار شد و مصرف کنندگان نتوانستند نیاز مصرفی خود را تامین کنند بنابراین تقاضای مصرفی در این بازار به تقاضای سرمایه ای مبدل گشت.

محتشم درخصوص آینده بازارمسکن و پیش بینی قیمت مسکن گفت: در سال ۱۴۰۰ حتی اگر روند بازار ارز و طلا با ثبات و کاهشی باشد قیمت مسکن بازهم کاهش نخواهد داشت و همگام با نرخ تورم افزایش می یابد. به دلیل این که قیمت مصالح ساختمانی از جمله میلگرد، تیرآهن، سیمان، گچ و دستمزدها همه بالا رفته است. یعنی با روند افزایشی بازارهایی که بازار مسکن به آن ها وابسته است، تنها با کاهشی بودن یک یا چند بازار نمی توان انتظار کاهش قیمت ها را در بازار مسکن داشت.

این عضو هیئت مدیره انجمن انبوه سازان استان تهران در خصوص وام ۴۵۰ میلیون تومانی ساخت اظهارکرد: وقتی اعطای تسهیلات مسکن به انبوه ساز، وابسته به گردش ۱۰ درصد از وام در همین حساب می شود، بدان معنی است که ۱۰ درصد از وام در حساب می ماند و انبوه ساز باید از قبل در آنجا سپرده داشته باشد و عملا افراد زیادی نمی توانند از تسهیلات استفاده کنند. لازمه این موضوع که وام ۴۵۰ میلیون تومانی کمکی به ساخت مسکن کند این است که بازنگری در مصوبه های موجود در این حوزه انجام دهند در غیر این صورت فقط تعداد اندکی از افراد می توانند تسهیلات بگیرند و این امر چندان تاثیری در توسعه ساخت و ساز نخواهد داشت.

در ادامه می توانید این خبر را نیز مطالعه کنید: بورس عاملی برای تامین مالی مسکن

محتشم با عنوان کردن این مسئله که اقتصاد تابع دستور نیست گفت: در هر کشور طبیعی است که حدود ۵ تا ۱۰ درصد خانه‌ها خالی باشد. در قانون مالیات بر خانه‌های خالی، دولت باید برای تولیدکنندگان و انبوه سازان فرصت کافی برای عرضه واحد‌های ساخته شده در نظر بگیرد. وی درخصوص تاثیر ساخت و عرضه واحدهای مسکن ملی بر بازار مسکن توضیح داد: اگر این واحد‌ها به سرعت ساخته شود و به موقع عرضه شود تاثیر مثبت خواهد داشت.

همچنین علمداری، مدیر امور اعتباری بانک مسکن در خصوص افزایش وام ساخت مسکن تصریح کرد: به انبوه سازانی که از فناوری های جدید استفاده کنند، در تهران و کلان شهرها تا سقف ۴۵۰ میلیون تومان، در مراکز استان ها و شهرهای بالای ۲۰۰ هزار نفر جمعیت ۴۰۰ میلیون و در سایر شهرها تا سقف ۳۵۰ میلیون تومان وام پرداخت می شود. سود این تسهیلات نیز ۱۸ درصد و زمان بازپرداخت آن ۱۲ ساله است.

آتش گرانی در بازار آهن

آهن پرایس: براساس اخبار منتشر شده از مذاکرات وین، خبرهای مثبتی از این مذاکرات به گوش می رسد و دو طرف وارد نوشتن سند شده اند؛ به واسطه همین اخبار بازار ارز روندی نزولی را تجربه می کند به طوری که روز گذشته در ساعاتی از روز قیمت دلار نسبت به ابتدای روز حدود ۳۰۰ تومان کاهش را تجربه کرد و به رقم ۲۴ هزار و ۳۸۵ تومان رسید. از آنجایی که بازار مقاطع با مشاهده روند صعودی بازار ارز بلافاصله واکنش نشان می داد و قیمت ها در این بازار افزایش پیدا می کرد، اما این بار به روند نزولی نرخ دلار توجهی نکرد و قیمت ها در بازار آهن همچنان در حال افزایش می باشد. افزایش قیمت پایه شمش از سوی بورس کالا عامل این اتفاق می باشد که این هفته نیز مجددا چیزی حدود ۴ درصد افزایش یافت و منجر به تداوم افزایش قیمت مقاطع شد.

بورس کالا که به صورت مستقل عمل می کند و همچنین از نحوه تعیین قیمت پایه نیز اطلاعاتی منتشر نمی کند؛ اما گفته می شود برای کاهش فاصله قیمت شمش داخلی با قیمت های جهانی این افزایش قیمت ها رخ داده است و به نظر می رسد این ماجرا همچنان ادامه دارد. از سوی دیگر، این روزها در بازار چیزی که کمتر مشاهده می شود، خریدار می باشد؛ به عبارت دیگر همانند سایر بازارها بخش تقاضا هم در انتظار نتایج مذاکرات می باشد. این مسئله بدان معناست که حتی باوجود عدم تقاضا و همچنین کاهش قیمت ارز، بورس کالا آتش گرانی بازار آهن را که از ابتدای سال جدید روی موج تورم سالیانه آغاز شده بود شعله ور می کند.

در ادامه می توانید این خبر را نیز مطالعه کنید: ناتوانی نرخ ارز در کاهش قیمت آهن

با این تفاسیر، بررسی های صورت گرفته از قیمت های اعلام شده از سوی تولیدکنندگان مقاطع حاکی از این است که روز گذشته در بازار میلگرد شاهد افزایش قیمت بودیم، به این صورت که قیمت میلگرد حدود ۱۰۰ الی ۵۰۰ تومان افزایش یافت و حتی برخی از شرکت ها قیمت های دوم یا سوم اعلام کردند و برخی نیز فروش خود را بستند. همچون روزهای گذاشته میلگرد راد همدان پیشتاز قیمت میلگرد سایز ۱۴ می باشد و با نرخ ۱۴ هزار و ۳۲۵ تومان اعلام شد. قیمت نبشی نیز از سوی تولیدکنندگان این حوزه با افزایش حدود ۱۰۰ الی ۵۰۰ تومانی اعلام شد. در این بین قیمت ناودانی نیز همانند نبشی همان میزان افزایش قیمت را تجربه کرد. قیمت سپری هم شاهد افزایش ۱۰۰ تومانی بود.

در بازار تیرآهن نیز افزایش قیمت پر باری را در سایزهای پرفروش و سایر سایزهای این محصول شاهد بودیم، به طوری که تیرآهن کیلویی ۱۰۰ الی ۱۲۰ تومان افزایش یافت و قیمت تیرآهن شاخه ای نیز افزایش قیمت ۵۰ الی ۸۰ هزار تومانی را در سایزهای پر فروش تجربه کرد و دیگر سایزها نیز ۱۳۰ الی ۲۵۰ هزار تومان رشد قیمت داشتند. افزایش قیمت ها به بازار پروفیل هم رسید به طوری که پروفیل سایز۲، حدود ۵۰۰ الی ۸۰۰ تومان افزایش داشت و در سایر سایزها با افزایش شدید ۵۰۰ الی ۱۵۰۰ تومانی مواجه شدیم.

حمایت از صادرات فولاد

آهن پرایس: بررسی های صورت گرفته بر عملکرد بخش های بزرگ فولادی کشور در سال ۹۹ بیانگر کاهش ۷ درصدی صادرات نسبت به سال ۹۸ بوده است که به همین صورت میزان صادرات سال گذشته ۶ میلیون و ۹۶۷ هزار و ۲۶۸ تن به ثبت رسیده است.

در یک سال گذشته، ذوب آهن اصفهان ۹۶۳ هزار و ۵۳۴ تن صادرات را به ثبت رسانده و افت ۱۷ درصدی را در سال ۹۹ تجربه کرده است. فولاد مبارکه با ۱ میلیون و ۲۵۳ هزار و ۱۸۷ تن صادرات افت ۱۴ درصدی را ثبت کرد و فولاد خوزستان نیز با اینکه ۱ میلیون و ۵۰۱ هزار و ۶۶۳ تن صادرات را به ثبت رسانده و بهترین عملکرد را بین واحدهای بزرگ فولادی کشور داشته است، اما در مقایسه با سال ۹۸ شاهد کاهش ۱۸ درصدی این واحد بودیم.

بر اساس همین آمار در سال ۹۹ فولاد هرمزگان، صادرات ۶۰۷ هزار و ۴۸۵ تنی اسلب را با کاهش ۲۵ درصدی نسبت به سال گذشته به ثبت رساند، فولاد آلیاژی ۳۱ هزار و ۷۳۳ تن با کاهش ۴۷ درصدی نسبت به سال ۹۸، انواع مقاطع آلیاژی- مهندسی را صادر کرد، فولاد خراسان با کاهش ۱۳ درصدی، ۱۱ هزار و ۱۸۶ تن میلگرد و با افت ۳۳ درصدی ۱۴۷ هزار و ۹۶۳ تن بیلت فولادی صادر کرد.

فولاد کاوه جنوب نیز با افزایش ۴ درصدی ۸۹۸ هزار و ۴۰۰ تن بیلت فولادی و با کاهش ۸۶ درصدی، ۱۰ هزار تن آهن اسفنجی را صادر کرد. صبا فولاد اما در این آمارها نسبت به سال ۹۸ موفق عمل کرده و توانسته با افزایش  ۹۴ درصدی، صادرات ۲۸۴ هزار و ۳۱۶ تن بریکت گرم را به ثبت برساند.

در ادامه می توانید این خبر را نیز مطالعه کنید: سیگنال های مثبت فولاد در چین

اما در میان دیگر واحد های بزرگ فولادی، فولاد بناب در سال ۹۹ بالاترین رشد صادراتی را با افزایش ۱۷۹ درصدی، به میزان ۸۹ هزار و ۳۹۴ تن میلگرد به ثبت رساند. همچنین جهان فولاد سیرجان با رشد ۸۹ درصدی موفق به صادرات ۱۳۱ هزار و ۹۹۱ تن بیلت فولادی شد، شرکت سنگ آهن چادرملو با رشد ۶۵ درصدی ۶۰۳ هزار و ۱۶ تن بیلت فولادی را صادر کرد و فولاد کویر با رشد ۸ درصدی موفق به صادرات ۴۳۳ هزار و ۴۰۰ تن میلگرد شد.
  
با توجه به بررسی آمار عملکرد شرکت های فولادی ذکر شده انواع محصولات فولادی در اسفند ماه سال ۹۹ با افزایش ۴۸ درصدی در مقایسه با اسفند ماه سال ۹۸، صادرات این محصولات به میزان ۸۵۱ هزار و ۶۲۵ تن بوده است. در هر حال به نظر می رسد که فولادسازان از موضوع تنظیم بازار و محدودیت های صادراتی در حال رهایی هستند و با در نظر گرفتن بهبود تقاضا و نرخ های جهانی فولاد ، این روند در نیمه اول ۱۴۰۰ افزایشی خواهد بود.

در این میان وزارت صمت از محدودیت در صادرات به حمایت و افزایش ارز آوری کشور روی آورده است که سبب تحریک افزایش صادرات در کشور خواهد شد. حدود ۲۲۳ هزار تن یا ۲۶ درصد صادرات ماه قبل را اسلب تشکیل می‌ دهد که نسبت به بیلت شاهد افزایش قابل توجه نرخ جهانی بوده و به رشد سود آوری فولاد مبارکه، فولاد هرمزگان و فولاد مبارکه کمک به سزایی می ‌کند.

بورس عاملی برای تامین مالی مسکن

آهن پرایس: علی فرنام کارشناس مرکز پژوهش‌های مجلس با اشاره به این موضوع که یکی از مشکلات اقتصاد ایران دفن سرمایه های ملی در بخش زمین و مسکن است اظهار کرد: بخش عمده ای از ارزش شرکت‌های بورسی به ارزیابی زمین و مستغلات آنها وابسته است. وی در ادامه افزود: باید ساز و کار درستی برای ورود مسکن به بازار بورس ایجاد شود. به عبارت دیگر اعلام شود قرار است در منطقه‌ای هزار واحد مسکونی ساخته شود و ارزش واقعی زمین مشخص باشد.

فرنام با بیان این‌ مسئله که باید هزینه‌های ساخت، سهم آورده متقاضی، سهم متقاضی از ارزش زمین، زمان ساخت و... مشخص باشد، ادامه داد: قرارداد باید به شیوه ای نوشته شود تا سازنده یا صاحبان صندوق نتوانند با تاخیر در پروژه و طولانی کردن آن و رساندن به دستمزد بالاتر یا ادعا درباره خسارت تغییرات قیمتی ریسک را به سرمایه‌گذاری که تقاضای مصرفی دارد منعکس کند.  این محقق مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی اذعان کرد: در واقع سازنده یا صاحب صندوق نباید به‌گونه‌ای عمل کند که سود متقاضیان مصرفی را به نفع خودشان کاهش دهند.

علی فرنام  گفت: یکی ازمشکلاتی که در کشور داریم این است که سهم بسیار بالایی از منابع و سرمایه‌های کشور در بخش زمین و مسکن با توجه به ماهیت سرمایه‌ای دفن شده‌ است. حتی می‌توان اظهارکرد این مسئله جزء ده مشکل بزرگ اقتصادی کشور است. ماهیت به شدت سرمایه‌ای زمین و مسکن و ناکارآمدی ضوابط، مقررات و نظارت‌هایی که در این بخش داریم، موجب بیشتر شدن مشکلات در حوزه مسکن شده است.

در ادامه می توانید این خبر را نیز مطالعه کنید: تاثیرات قیمت مصالح بر بازار مسکن

وی تاکید کرد: به جای این که منابع مالی به سرمایه تولید تبدیل شود به صورت نقدینگی های مانده در بازار مسکن و مستغلات خود را نشان می‌دهد. بسیاری از شرکت‌هایی هم که در بورس هستند بخش زیادی از ارزش آنها وابسته به ارزیابی زمین‌ها و مستغلاتی است که در اختیار دارند. اگر از این موضوع برای تامین مالی همین شرکت‌ها استفاده شود، یعنی منابع آزاد شود از جمله اراضی داخل شهرها، ساختمان‌ها و املاک و در کل این مجموعه‌های بزرگ از بنگاه‌داری و مستغلات خارج می شوند. از یک سو از شدت تقاضای سرمایه‌ای سیری ناپذیر بازار مسکن کم می‌شود و از این منابع در بخش تولید استفاده خواهد شد.

کارشناس اقتصاد مسکن با اشاره به این‌که به‌طور کلی این‌که مسکن بتواند از بورس برای خودش تامین مالی کند، مسئله خوبی است گفت: در کشور عموما تامین مالی بخش مسکن از نظام پولی و بانکی انجام می‌شود. فرنام افزود: به‌طور کلی دغدغه‌ها و ملاحظات خیلی جدی در این بخش وجود دارد؛ که به چه نحوی سازوکار ورود مسکن به بازار سرمایه انجام شود.به عبارت دیگر طراحی سازوکار و نحوه ورود در کلیت موضوع اثرگذار است، اگر راهکارهایی به درستی ایجاد شود می‌تواند اثرات مثبتی برای بازار مسکن پدید آورد اما در غیر اینصورت با تبعات منفی روبرو خواهیم شد