نگاهی بر بازار آهن

آهن پرایس :نرخ دلار در بازار آزاد ابتدا به صورت ثابت حدود ۲۸ هزار تومان اعلام شد و رفته‌رفته با سرعتی بالا در مسیر نزولی گام برداشت؛ به نحوی که اکنون آخرین قیمت دلار نقدی در بازار آزاد با افت هزار تومانی حدود ۲۷ هزار تومان اعلام شده است. در این شرایط، همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد، قیمت انواع مقاطع فولادی نیز در ادامه روند نزولی هفته گذشته، امروز هم رو به سقوط گذاشته که در این میان سرعت افت نرخ انواع نبشی، ناودانی و تیرآهن از شیب نزولی قیمت انواع میلگرد و محصولات حوزه قوطی و پروفیل بیشتر است. به نحوی که قیمت عمده انواع میلگرد و پروفیل یا ثابت مانده یا بین ۵۰ تا ۲۰۰ تومان کاهش یافته است، اما در میان قیمت انواع تیرآهن و محصولات حوزه نبشی و ناودانی حتی بعضا ریزش‌های ۵۰۰ تا ۸۰۰ تومانی نیز نسبت به نرخ‌های اعلامی روز پنجشنبه مشاهده می‌شود.

در این شرایط، به نظر می‌رسد که تقویت بیش از پیش احتمال پیروزی بایدن در انتخابات آمریکا بیشترین تاثیر را در کاهش نسبتا شدید قیمت امروز دلار در بازار آزاد گذاشته است. البته نباید از تداوم نزدیکی نرخ دلار نیمایی به دلار آزاد برای ایجاد جذابیت جهت بازگرداندن ارزهای حاصل از صادرات از سوی بانک مرکزی نیز غافل شد؛ به گونه‌ای که اکنون میانگین موزون هفتگی نرخ حواله‌جات دلار نیمایی تنها حدود ۳۵۰ تومان از آخرین قیمت دلار نقدی کمتر است و به نظر می‌رسد بانک مرکزی با در پیش گرفتن این سیاست و سوار شدن روی جو روانی مثبت بازار بر اثر تقویت احتمال پیروزی بایدن توانسته است در هفته‌های اخیر تا حدودی در کاهش نرخ ارز موفق عمل کند.

همچنین نباید از این نکته نیز غافل شد که امروز هم به روال همیشگی بخش قابل توجهی از نوردکاران بخصوص تولیدکنندگان میلگرد در برابر کاهش بیشتر نرخ‌هایشان مقاومت می‌کنند و هنوز هم بر قیمت‌های نجومی بالای ۱۳ هزار تومان با وجود کاهش نسبتا شدید نرخ دلار در روز جاری اصرار دارند. این دسته از نوردکاران که خوب بلدند در روزهای افزایشی نرخ دلار، با نگاه به تابلوی صرافی‌‌ها قیمت‌های چهارم و پنجم اعلام کنند، امروز هم مانند دیگر روزهای کاهشی دلار فقط یک بار اعلام قیمت کرده‌اند و چون این کار را در ساعت‌های ابتدایی صبح یعنی زمانی که نرخ دلار در بازار آزاد ثابت اعلام شده بود، انجام داده‌اند، بخش زیادی از آنها قیمت‌هایشان را ثابت نگه داشته و برخی نیز فقط ۵۰ یا ۱۰۰ تومان تعدیل قیمت کرده‌اند.
در این شرایط، با توجه به تداوم رشد نسبی نرخ میانگین موزون هفتگی حواله‌جات دلار در سامانه نیما تا امروز و ثبات نسبی قیمت میلگرد صادراتی CIS در هفته گذشته، انتظار این است که قیمت پایه مقاطع فولادی در بورس کالا در عرضه روز چهارشنبه حتی کمی بیشتر از قمیت‌های هفته گذشته اعلام شود؛.


نبود احاطه کافی به بازار و صادرات

آهن پرایس : نایب رئیس کنفدراسیون صادرات ایران ورود مجلس به تنظیم بازار فولاد کشور را دخالت در وظایف ذاتی وزارت صنعت، معدن و تجارت دانست و تاکید کرد هر چند این اقدام با هدف اصلاح کاستی‌های صنعت فولاد صورت گرفته، اما نه تنها جایگاه مجلس فراتر از پرداخت به امور جزئی صنایع است، بلکه دستورالعمل‌های این گزارش چندان با واقعیت‌های این صنعت همخوانی نداشته و نمی تواند راهگشا باشد.

کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی در گزارشی به بررسی بازار فولاد پرداخته است. این کمیسیون گزارش یادشده را با عنوان «طرح توسعه و تولید پایدار زنجیره فولاد» تقدیم مجلس شورای اسلامی کرده و در آن بر میزان مصرف داخلی و صادرات فولاد تمرکز داشته است. فارغ از تفاوت عنوان و محتوای گزارش و با توجه به اینکه کمیسیون صنایع و معادن با هدف ارتقای وضع موجود صنعت فولاد کشور دست به تدوین طرح یادشده زده است، اما مشروح گزارش نشان می‌دهد دستورالعمل‌های آن چندان با واقعیت‌های این صنعت همخوانی ندارد و نمی‌تواند راهگشا باشد.

قدیر قیافه  نایب رئیس کنفدراسیون صادرات ایران در توضیح بیشتر گفت: این گزارش با عنوان طرح تولید پایدار زنجیره فولاد منتشر شده در حالی که مفاد آن، گویای طرح‌های توزیع و تنظیم بازار است، در حالی که تنظیم بازار از جمله وظایف وزارت صمت به شمار می‌آید. وی افزود: به باور من یکی از دلایل ورود نمایندگان مجلس به این امر این است وزارت صمت در جایگاه مهم‌ترین وزارتخانه کشور در یک دوره چندماهه خالی از حضور وزیری بود که بتواند امور را به پیش ببرد. 

عضو هیات مدیره انجمن سنگ آهن ایران با اشاره به اینکه آنچه از سوی نمایندگان در طرح یادشده آمده، در حد دستور و ابلاغیه انجام یک عمل است، تصریح کرد: توجه داشته باشید آنچه مجلس تصویب می‌کند، قانون است و باید اجرا شود و وقتی نمایندگان مجلس به این امر وارد می‌شوند، انعطاف‌پذیری وزارت صمت را از آن سلب می‌کنند و اگر قرار باشد در آنچه از سوی مجلس ابلاغ شده تغییری اعمال شود، نیاز به ورود نمایندگان است و نمایندگان باید به آن تغییر رای دهند، در حالی که جایگاه مجلس فراتر از این است که به این جزئیات وارد شود. 

قیافه در ادامه به ناهماهنگی مفاد گزارش با واقعیت صنعت فولاد پرداخت و گفت: مساله‌ای همچون ایجاد برابری قیمت محصولات در بورس کالا و حذف رانت برآمده از تفاوت قیمت‌ها و بازار که در گزارش به آن اشاره شده، بسیار امر پسندیده‌ای است اما این قضیه پیش از این در قوانین دیده شده بود، پس ورود مجلس به این امر می‌تواند به معنای دخالت در وظایف ذاتی وزارت صمت قلمداد شود. 

نایب رئیس کنفدراسیون صادرات ایران اضافه کرد: مساله دیگری که در این طرح مطرح شده، تداوم ارزانی محصولات فولادی است، این کار چگونه باید انجام شود؟  در حالی که اثبات شده به دلیل مقررات نادرست صادرات کشور کاهش یافته و این اسباب ارزانی را فراهم آورده است. 

وی خاطرنشان کرد: ورود مجلس به این قضیه ثمرات مثبتی در پی ندارد هر چند اعضای کمیسیون صنایع و معادن مجلس با نظر خیر دست به این اقدام زدند، اما این ورود به شرایط کشور کمک نمی‌کند. قیافه همچنین گفت: برخی از موضوعات طرح شده در گزارش نیز نشان از نبود احاطه کافی به بازار و صادرات دارد، به طور مثال آنچه در تبصره یک ماده ۲ آمده و می‌گوید در صورت تخصیص صادرات به تولید‌کننده به میزان مازاد عرضه در بورس کالا، حداکثر زمان مجاز صادرات کالا از سوی تولید کننده برای آن محموله ۴ هفته خواهد بود، در حالی که این امکان وجود ندارد که تولیدکننده در ۴ هفته کالایش را به بندر منتقل کند و بتواند در شرایط تحریمی کالای خود را با کشتی به مقصد مورد نظر صادر کند.


کاهش تولید مسکن در پایتخت

آهن پرایس: با وجود نوسانات فعلی اکثر معاملات ملکی توسط اقشار متوسط و پایین شکل گرفته است؛ به طوری که ۵۸ درصد معاملات را واحدهای با نرخ کمتر از متوسط قیمت شهر تهران به خود اختصاص می دهد؛ در این بین خانه های با قیمت متری ۱۰ تا ۲۰ میلیون تومان ۳۵ درصد خرید و فروشها را در بر گرفته است.

با وجود آنکه متوسط قیمت مسکن در تهران ۲۶.۷ میلیون تومان اعلام شده، خانه های دارای قیمت متری ۱۰ تا ۲۰ میلیون تومان ۳۵ درصد معاملات را به خود اختصاص می دهد. از سوی دیگر ۵۸ درصد واحدها با قیمتی کمتر از متوسط قیمت شهر معامله شده اند. تعداد معاملات آپارتمان‌های مسکونی شهر تهران در مهرماه سال ۱۳۹۹ به ۸۶۵۶ واحد مسکونی رسید که نسبت به ماه قبل و ماه مشابه سال قبل به ترتیب ۲.۳ درصد و ۱۵۴ درصد افزایش نشان می‌دهد. 

آمارهای فوق نشان می دهد خرید و فروش در هر دو سطح مصرفی و سرمایه ای متناسب با توان اقشار متوسط و پایین است؛ هرچند بنا به گفته کارشناسان ۷۷ درصد معاملات در بازار مسکن را خرید و فروش های سوداگرانه تشکیل می دهد. تولید مسکن شهر تهران در سال ۱۳۹۲ بالغ بر ۱۷۷ هزار و ۶۸۰ واحد مسکونی بوده که در سالهای پس از آن روند کاهشی به خود گرفته است؛ تا جایی که در نیمه نخست سال جاری تعداد واحدهای مسکونی پیش بینی شده از طریق صدور پروانه های ساختمانی شهر تهران به ۲۶ هزار و ۶۴۸ واحد رسیده است.

مطابق آمار، تعداد واحدهای در حال ساخت شهر تهران در نیمه نخست سال ۱۳۹۹ کاهش ۱۴ درصدی نسبت به شش ماهه ابتدای سال ۱۳۹۸ و افت ۷۶ درصدی نسبت به نیمه نخست سال ۱۳۹۲ را نشان می دهد. بررسی ها نشان می دهد کاهش قدرت خرید، کمبود زمین ناشی از کاهش تعداد و افزایش شدید قیمت خانه های کلنگی، محدودیتهای اعمال شده از سوی مدیریت شهری در فروش تراکم و نبود چشم انداز روشن از بازدهی سرمایه در حوزه ساخت و ساز از جمله دلایل اصلی کاهش تولید مسکن جدید در پایتخت است.


وضعیت میلگرد در بورس کالا

آهن پرایس :دبیر انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران، اساس مشکلات عرضه فولاد در بورس کالا را از جانب  آن‌هایی دانسته که شمش را از بورس کالا به صورت ۱۰۰ درصدی دریافت کرده اما نهایتا تنها ۳۵ درصد محصول نهایی همچون میلگرد را در بورس عرضه و الباقی را در بازار آزاد به‌فروش می‌رسانند و در حقیقت مصرف‌کننده نهایی رها شده است. اگر به دنبال کاهش قیمت هستیم، باید تمرکز را بر عرضه‌کننده محصول نهایی گذاشته و عرضه آن در بورس کالا بیشتر شود.

سید رسول خلیفه سلطانی ، با اشاره به اینکه دو نوع عرضه میلگرد وجود دارد، بیان کرد: بخشی از عرضه میلگرد در بورس متعلق به خودمصرفی‌هاست که خود، دارنده شمش هستند و طبیعتا زمانیکه تولیدکننده شمش هستند، میلگرد هم خودشان عرضه می‌کنند؛ همچون ذوب‌آهن یا فولاد خراسان و چند کارخانه دیگر که خود تولیدکننده شمش و میلگرد هستند و عرضه در بورس هم دارند که بهتر است، حجم عرضه میلگرد بدین صورت کمتر شود.

دبیر انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران تصریح کرد: باقی حجم عرضه میلگرد، آن‌هایی هستند که شمش را از کارخانه‌هایی همچون کاوه جنوب هرمزگان خریداری کرده و میلگرد تولید کرده و در بورس عرضه می‌کنند. میزان شمشی که خریداری می‌شود با عرضه میلگردی که صورت می‌گیرد بایستی همخوانی داشته باشد؛ اما همیشه میزان عرضه آن‌ها حداکثر، به طور مثال ۳۵ درصد شمش خریداری شده بوده است.

وی افزود: بنابراین ادعاهایی که مطرح می‌شود، برچه اساسی است؟ در همین دو هفته اخیر، میزان عرضه میلگرد نسبت به عرضه شمش را بررسی کنیم تا ببینیم چه اتفاقی افتاده است؟؛ لذا صحبت‌هایی که از بابت روند عرضه شمش در بورس کالا می‌شود، بیشتر جنبه شعاری دارد. چنانچه عرضه‌کننده میلگرد به درستی و کامل عرضه کند، عرضه‌کننده شمش نیز دیگر بهانه‌ای نخواهد داشت و تمام شمش خود را عرضه می‌کند.

خلیفه‌ سلطانی راه‌حل و راهکار حل مشکلات این موضوع را اینگونه دانست که دولت بایستی سیاست خود را دنبال کرده و اعلام کند  به میزانی که میلگرد عرضه می‌شود، بلافاصله (به طور مثال روز بعد) شمش تحویل داده شود؛ اینگونه می‌توان تولیدکننده را ملزم به عرضه کرد. اکثر مواقع تولیدکننده شمش، سه برابر آنچه که میلگرد در بورس کالا عرضه می‌شود، عرضه می‌کند.

دبیر انجمن تولیدکنندگان فولاد خاطر نشان کرد: همچنین اگر دولت می‌خواهد که قیمت را کاهش دهد، بایستی عرضه نهایی در بورس کالا بیشتر شود. نمی‌توان تمام تمرکز بر روی عرضه شمش گذاشت. زمانیکه ۳۵ درصد شمش ما عرضه می‌شود، چگونه می‌توان عرضه را بیشتر کرد. اگر ۱۰۰ درصد شمش دریافتی به صورت میلگرد در بورس عرضه شود، ما نیز می‌توانیم ۱۰۰ درصد شمش به آن‌ها تحویل دهیم؛ هرچند که در حال حاضر ۱۰۰ درصد شمش تحویل می‌شود اما تنها ۳۵ درصد آن به صورت میلگرد در بورس کالا عرضه می‌شود.

کشورهای عربی خواستار شمش فولادی

به گزارش کارشناسان آهن پرایس در اخبار بازار فولاد، هفته گذشته یک محموله بزرگ شمش فولادی اوکراین به کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس فروخته شد در حالی که خریداران فولاد در سایر مناطق جهان از خرید دست نگاه داشته و تحولات بازار را رصد می‌کردند.

طبق این گزارش، یک محموله ۵۰ هزار تنی شمش فولادی اوکراین به عربستان سعودی با قیمت هر تن ۴۴۰ دلار، سی.اف.آر فروخته شده که معادل کمی بیش از ۴۰۵ دلار در تن، فوب دریای سیاه است. 

به گفته فعالان بازار، به نظر می‌رسد تقاضای خرید شمش فولاد از سوی سایر کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس همچنان ادامه داشته باشد.در همین حال قیمت فروش پیشنهادی کارخانجات فولادسازی کشورهای آسیای میانه کمتر از ۴۱۵ دلار در تن، فوب دریای سیاه، گزارش شده است.

فعالان بازار در ترکیه هم می‌گویند که برخی خریداران حاضرند برای واردات شمش فولادی از آسیای میانه تا ۴۲۰ دلار در تن، سی.اف.آر، معادل ۴۰۵ دلار فوب دریای سیاه، پول پرداخت کنند زیرا قیمت شمش فولادی در بازار ترکیه در حال افزایش است.خریداران شمش فولادی آسیای میانه در شمال آفریقا هم سقف قیمت مورد پذیرش خود را ۴۰۰ دلار فوب دریای سیاه قرار داده‌اند.

در جنوب شرق آسیا هم خریداران شمش فولادی به دنبال قیمت هر تن ۴۴۵ دلار سی.اف.آر برای حمل در ماه دسامبر هستند که معادل ۴۰۵ دلار فوب دریای سیاه می‌شود.البته وضعیت بازار شمش فولاد در آسیا به علت نوسانات قیمت میلگرد در بازار چین، چندان پررونق نیست زیرا در چین این نگرانی وجود دارد که به علت رشد مناسب اقتصادی این کشور در ماه‌های اخیر، پکن برنامه حمایت مالی خود از بازارها  را به تدریج کم کند.

این در حالی است که به گفته فعالان بازار، یک محموله شمش فولادی روسیه به مقصد فیلیپین با زمان حمل اواخر نوامبر به قیمت هر تن ۴۶۰ دلار سی.اف.آر معامله شده است.علت قیمت بالای این محموله، شرایط حملی است که فروشنده لحاظ کرده است زیرا اکنون در بازار عمده معاملات با زمان حمل دسامبر است اما این فروشنده روسی یک ماه زودتر یعنی در نوامبر وعده حمل داده است.