معضل قیمت گذاری دستوری فولاد

آهن پرایس: بهادر احرامیان، نایب رییس انجمن تولیدکنندگان فولاد کشور در مورد قیمت گذاری فولاد بیان داشت:  بهتر است در قیمت گذاری دخالتی نشود، همچنین بازار دستوری نباشد چرا که وقتی در این امر دخالت می شود بازار از وضعیت نرمال خود خارج می شود. باید بدانیم بورس کالا محل کشف قیمت است و نباید صرفا به عرضه و تقاضا در روزهای معاملاتی در این نهاد نگاه شود بلکه نیاز به توجه و اهمیتی بیشتر می باشد. 

بهادر احرامیان در ادامه افزود: در مورد شیوه ی جدید قیمت گذاری شمش و مقاطع در بورس کالا باید بپذیریم هر گونه دخالت در قیمت ها فقط یک نتیجه دارد، آن هم اینکه باعث دور شدن بازار از تعادل است. وقتی بازار از تعادل خارج شود قطعا کلیه فعالان در عرصه فولاد متضرر خواهند شد. 

در ابتدا ممکن است اینگونه به نظر برسد که عملی که انجام شده برای بخشی از زنجیره بسیار مثبت بوده است ولی آنچه که مهم است در بلند مدت  با تداوم دخالت در کار بورس و دستوری شدن قیمت ها و لحاظ نمودن قوانین اضافه منجر می شود که بازار از تعادل خارج شود و فقط در کار بورس مداخله شود.

در ادامه می توانید این خبر را نیز مطالعه کنید: فاصله قیمتی شمش و قیمت جهانی

ایشان تصریح کرد: قطعا افزایش قیمت ها در بورس کالا با دلیل و برهان منطقی است؛ یقینا روی این مسئله تفکر شده و چشم اندازهای بلند مدت آن را نیز متصور شده اند. وقتی معاملات بورس در یک روز انجام می شود؛ بدین معنی نیست که تا عرضه بعدی که در هفته آینده است بازار فولاد در داخل و خارج کشور متوقف می شود، بلکه این بازار ادامه پیدا می کند و معاملات در جریان است و در همین بین حتی ممکن است در طول این یک هفته؛ در معاملات خارج از بورس که در بازار آزاد انجام می شود کف قیمتی نیز افزایش پیدا کند. 

به طور فرضی متصور می شویم که قیمت ها در خارج از بازار ۱۰ درصد افزایش یافته است؛ حال آنکه معاملات یک کارخانه در هفته گذشته مورد استقبال قرار نگرفته باشد. پس این کارخانه باید در عرضه ی هفته ی جاری ۳ درصد کاهش را برای محصولاتش لحاظ کند. با این شرایط این تولید کننده ۱۳ درصد متضرر خواهد شد.

با توجه به لحظه ای بودن قیمت ها در بازار فولاد؛ می دانیم که معاملات بورس ما هفتگی هستند. اما معاملات بازار طی این یک هفته نه تنها متوقف نمی شود بلکه جریان دارد. بنابراین چنانچه مداخله ای نابخردانه صورت پذیرد یا هر گونه قیمت گذاری خارج از منطقی توسط بورس لحاظ شود. در این صورت نتیجه نهایی برای فروشنده و خریدار و همچنین خود بورس بد است؛ چرا که طبق قاعده باید کشف قیمت شود. همچنین به هیچ وجه نباید قیمت های روی محصولات دستوری باشد.

وضعیت معاملات بازار مسکن

آهن پرایس: طبق گزارش مرکز آمار ایران نرخ مسکن در اردیبهشت ماه در پایتخت ۳ درصد افزایش داشت. از دگر سو بانک مرکزی اعلام کاهش ۱/۸ درصدی نرخ مسکن را اعلام داشته که این دو با هم مغایرت دارد. در روزهایی که بازار ها در رکود و اصلاح به سر می برند؛ باز هم بازار مسکن در تورم است و رشد قیمتی نسبی را لمس کرده است؛ اما آنچه که عجیب است تفاوت آمار از منظر مرکز آمار ایران و بانک مرکزی می باشد. در حالیکه این دو مرجع رسمی انتشار آمار مسکن گزارش های خود با فاصله ی زمانی حدود یک ماه اعلام می نمایند. اما این مقدار از تفاوت در این گزارشات به اندازه ای چشم گیر است که پی بردن به اصل ماجرا واقعا آسان نیست. 

طبق مطالعات انجام شده در بازار مسکن تهران وضعیت معاملات در رکود شدیدی قرار دارد. شاید در حالت عادی بتوان گفت؛ خرید وفروش واحدهای مسکونی تقریبا متوقف شده است. از سوی دیگر طبق اینکه ۱۰ هزار واحد مشاور املاک در تهران وجود دارد، همچنین کل معاملات مسکن در این شهر بالغ بر ۳ هزار معامله است. با مقایسه این دو آمار می توان محاسبه داشت که در بهترین حالت در هر ماه از ۳ مشاور املاکی فقط یکی از آنها موفق به ثبت یک معامله ملکی شده است. طبق این محاسبه می توان با یقین گفت اظهار نظر مشاوران املاک مبنی بر رکود شدید نه تنها بی ربط نبوده ،بلکه کاملا صحیح است.  

با تمامی این اوصاف، آماری که توسط مراجع رسمی اعلام شده است از رکود شدید و کاهش چشمگیر معاملات مسکن حکایت دارد.شاید فقط از دیدگاه  کشف قیمتی اختلاف نظرهایی موجود باشد؛ که آن هم می تواند به دلیل تفاوت در شیوه ی آمارگیری باشد. اما بخشی از این تفاوت هم ناشی از منعکس نکردن واقعیت ها و همچنین دستکاری آمار می تواند باشدکه البته مستنداتی برای اثبات این صحبت موجود نیست و فقط می تواند یک فرضیه باشد.

در ادامه می توانید این خبر را نیز مطالعه کنید: بررسی تحرکات بازار مسکن

تقریبا یک ماه پیش بانک مرکزی ایران، در گزارش تحولات مسکن اعلام داشت که افت قیمت ها تداوم داشته و ۱/۸ درصد کاهش قیمت را رویت کرده ایم. بر خلاف این گزارش، با گزارشی از سوی مرکز آمار ایران مواجه بوده ایم که در گزارش منتشره خود نه تنها افت ۱.۸ درصدی قیمت را نقض کرد بلکه افزایش ۳ درصدی قیمت را به نمایش گذاشت .

شایان ذکر است شیوه آمارگیری این دو مرجع کاملا متفاوت است و مرکز آمار ایران با روش هدانیک (Hedonic ) آمارگیری را انجام داده است. طبق این شیوه اثرات متقابل میان کیفیت محیطی و مسکن عرضه شده در بازار نیز لحاظ می شود.

از سوی دیگر بانک مرکزی ایران فقط به استفاده از اطلاعات خام سامانه املاک و مستغلات و پس از حذف اطلاعات مشکوک و از طریق شیوه میانگین وزنی آمار را لحاظ می نماید. ویژگی مثبت گزارش بانک مرکزی در این است که در کنار قیمت؛ نمایی از تعداد معاملات بازار را نیز نمایش می دهند. در حالیکه مرکز آمار تمرکز اصلی را بر قیمت مسکن معطوف کرده و بشدت تلاش دارد که بر اساس شاخص های تطبیق پذیر،تغییرات واقعی مسکن را ارائه کند.

قیمت آهن در پی صعود نرخ ارز

آهن پرایس: گویا بر خلاف انتظار عمومی نسبت به روند کاهشی بازار ارز، نرخ دلار روال دیگری را در پیش گرفت. در حالیکه در طی یک ماه گذشته نرخ دلار در محدوده ۲۳ الی ۲۴ هزار تومانی نوسان می کرد و دارای ثبات نسبی بود؛ روز گذشته روی دیگری نشان داد و با روند صعودی به کانال ۲۵ هزار تومان وارد شد. در حالیکه دلار به نرخ ۲۵ هزار و ۲۱۰ تومان رسیده است؛ روی بازار آهن نه تنها بی اثر نبود بلکه آن را نیز صعودی کرد.

از آنجایی که بازار ساز دخالت چندانی در تعیین نرخ نداشت و تعیین نرخ را به معاملات فردایی سپرد، می توان این چنین پنداشت که اصلی ترین عامل در صعودی شدن بازار خبرهای متناقض برجام است. در معاملات شمش بورس کالا به علت اجرای مصوبه جدید بورس کالا رقابت کم نیم درصدی ملاحظه شد. حدود قیمتی شمش روی ۱۳ هزار و ۹۲ تومان پیشنهاد شد. حس می شود افزایش نرخ ارز فرصتی را برای بازار ایجاد ساخت تا بدینوسیله قیمت های خود را با بوس کالا تعلیق نماید.

در ادامه می توانید این خبر را نیز مطالعه کنید: ثبات قیمت ها در بازار آهن

در بازار میلگرد سقف قیمتی به شرکت راد همدان روی نرخ ۱۵ هزار و ۸۴۵ تومان تعلق دارد، همچنین کف قیمتی نیز در شرکت بردسیر کرمان روی نرخ ۱۵۲۰۰ تومان گزارش شد. به طور کلی در محدوده ی ۲۵ الی ۱۵۰ تومانی قیمت میلگرد افزایش داشت. هر چند ۴ شرکت نیز ثبات قیمتی داشتند. 

نبشی و ناودانی در روز گذشته مسیر صعودی را طی کردند، به این صورت که حدود قیمت نبشی و قیمت ناودانی، ۲۵ الی ۲۰۰ تومان افزایش داشت، در میان قیمت های اعلامی یک شرکت نیز دو بار اعلام قیمت کرد. قیمت تیرآهن در بخش کیلویی ثبات را در پیش گرفت؛  در بخش تیرآهن شاخه ای  شاهد افزایش حدود ۱۰ الی ۲۰ هزارتومانی در شاخه های پر فروش این محصول بودیم. در سایر شاخه ها نیز قیمت ها عموما بدون تغییر اعلام و روانه بازار شد. در بازار پروفیل تعداد کمی از فروشندگان محصولات خود را عرضه می نمایند. به طور کلی قیمت پروفیل در روز گذشته ثبات داشته و تنها در دو شرکت افزایش قیمت ۱۰۰ و ۲۰۰ تومانی رویت شد.

فاصله قیمتی شمش و قیمت جهانی

آهن پرایس: معاونت اجرایی انجمن تولیدکنندگان فولاد کشور در پی افزایش قیمت ها در بورس کالا بیان داشت: افزایش قیمت ها در بورس کالا کاملا طبیعی است؛ چرا که قیمت شمش نسبت به قبل بیشتر شده و به قیمت جهانی شمش نزدیک شده است. فروش های پیشین که در واقع با قیمتی کمتر از نرخ صادراتی انجام می شد واقعا برای فولادسازان منفعتی نداشت و شاید بتوان گفت کمتر شدن فاصله قیمت شمش در بازار داخلی با قیمت در بازار جهانی کاملا منطقی و اصولی است و این چنین است که افزایش قیمت ها نیز طبیعی است.

وحید یعقوبی تصریح داشت: قیمت شمش در بورس از قیمت های صادراتی پیشی گرفت. قیمت شمش در بورس کالا در حدود ۵ دلار نسبت به قیمت های صادراتی شمش  افزایش داشته است اما لازم به توضیح است که این قیمت به زودی بازبینی و تنظیم خواهد شد. اما مهم این است در بازار قیمت ها دستوری نباشد و دخالتی در بازار رخ ندهد. قطعا هم میدانیم اگر قیمت ها در بازار داخل بالاتر باشد، بلاشک نوردکاران خریداری نمی کنند. دقیقا همان چیزی که در هفته گذشته نیز شاهدش بودیم. اما این نگرش که بعضی معتقدند که فولاد سازان دست به یکی کرده اند تا قیمت شمش را افزایش دهند و سیاست های را به نفع خودشان رقم بزنند؛ تفکری کاملا ناصحیح است ، چرا که تعداد افراد عرضه کننده شمش بسیار زیاد است و بلاشک این عرضه کنندگان قیمت ها را بر اساس نرخ روی تابلوی معاملات بورس کالا لحاظ می نمایند و در اختیار خریداران می گذارند.

قیمت پایه ای شمش پیش از این توسط بورس کالا مشخص می شد که فاصله ی زیادی با نرخ های جهانی داشت. هم اکنون این فاصله در حال کم شدن است و به نرخ صادرات ایران رسیده است که نه تنها طبیعی است بلکه حرکتی صحیح و هوشمندانه بوده است چرا که نمی توان از یک تولید کننده شمش انتظار داشت، محصول خود را در بازار داخل عرضه کند در حالیکه به راحتی می تواند با نرخ معقول تری محصول خود را صادر کند.  

در ادامه می توانید این خبر را نیز مطالعه کنید: حرکتی موثر در تعیین نرخ پایه شمش

یعقوبی افزود: اگر هم قرار بر این باشد که با نرخی پایین تر از نرخ صادراتی در بازار داخل عرضه شود؛ باید شرایط ویژه و منحصر به فرد یا تسهیلاتی برای این دسته از تولیدکنندگان مد نظر قرار گیرد تا بپذیرند محصول خود را با قیمتی پایین تر از نرخ صادراتی آن در بازار داخل عرضه کنند، چرا که شرکت ها سهامدارانی دارند و باید به آنها پاسخگو باشند و طبیعی است که فولادساز تلاش نماید بیشترین منفعت را برای بنگاه خود به دست آورد.

در این بین، به یک فیلتری نیازمندیم که میزان عرضه و قیمت عرضه را در محدوده متعادل بالانس کند. اما در مقابل منغعت ها و مشوق های صادراتی بایستی یکسری عوامل و مشوق داخلی نیز مد نظر قرار گیرد. در نهایت امر علت اصلی افزایش قیمت شمش در بورس؛ تعدیل فاصله قیمت شمش با قیمت های جهانی است. 

یعقوبی تصریح کرد: اگر مداخله و دستوری شدنی در بازار اتفاق نیفتد؛ با قطعیت بورس کالا در بلند مدت می تواند قیمت ها را بر اساس عرضه و تقاضا تعدیل نماید. پس بسیار مهم است که مقطعی و با چشم انداز کوتاه مدت به این مسئله نگاه نشود.

بررسی تحرکات بازار مسکن

آهن پرایس: در طی بررسی های معاملات آپارتمان در ۲۲ منطقه پایتخت مشخص شد؛ درصدی از رشد فروش آپارتمان در کل مرتبط با اقدام خریداران تبدیلی در مناطق جنوبی بوده است. چنین که در منطقه جنوب شهر که قیمت ها تقریبا یک سوم قیمت مناطق متوسط و شمال شهر برآورد می شود، معاملات بر دو نوع است یک گروه فروشنده های حومه پایتخت به حساب می آیند، که بعضا دو سال پیش و شاید پارسال در شهرهای جدید اطراف تهران خرید سرمایه ای ملک انجام داده اند و در روزهای اخیرا با فروش آنها و خرید در پایتخت به صورت خریدار مصرفی ظاهر شده اند.

سرمایه گذاران ملکی در اطراف تهران این روزها که با کاهش قیمت مسکن مواجه شده اند، با این ذهنیت که بازار در اطراف تهران شکننده تر از خود تهران است؛ ترجیح می دهند از شهرهای جدید اطراف تهران خارج شده و در صدد یافتن ملکی در مناطق تهران هستند. حجم معاملات خانه در تهران قدیم ۱/۵ برابر شده که علت اصلی آن، بحث مهاجرت معکوس از شهرهای جدید اطراف تهران به مناطق پایین تهران است. در نتیجه در جنوب تهران تورم مسکن بیشتر از شمال تهران است. 

 در خرداد ماه امسال، تورم مسکن در مناطق ۹ تا ۲۰ شهر تهران (مناطق جنوب شهر تهران) بیش از ۴ درصد رشد را گزارش کرد. حال آنکه حجم معاملات خرید خانه در این مناطق در مقایسه با اردیبهشت ماه  ۳۳ درصد افزایش داشته است. در این میان حجم معاملات خرید مسکن در مناطق تهران قدیم (مناطق ۱۲ و ۱۳)؛ بالغ بر ۵۰ درصد در این ماه نسبت به ماه پیش رشد داشته و تورم مسکن در این مناطق در ماه جاری به حدود ۱۰ درصد رسید. می توان نتیجه گیری کرد بخش اصلی افزایش قیمت و متوسط حجم معاملات مسکن در ماه خرداد بعد از دو ماه رکود و کاهش قیمتی در بازار مسکن؛ ناشی از افزایش تقاضا و متوسط قیمت مسکن در مناطق واقع در تهران قدیم است. 

بازار مسکن شهرهای جدید به ‌نوعی در حال برقراری ثبات قیمتی  است؛ که این ثبات ناشی از کاهش تقاضای سرمایه ای و به صفر رسیدن تورم در املاک است. این روزها در اولین ماه تابستان کاهش شدید تقاضا در شهرهای جدید حومه تهران نه تنها افزایش داشته است بلکه آمارهای مربوط به بازار مسکن در خرداد ماه مبنی بر آغاز مهاجرت معکوس از شهرهای جدید به مناطق واقع در محدوده تهران قدیم است. طبق گزارشات فعالان بازار معاملات مسکن در مناطق واقع در محدوده تهران قدیم بیشتر معاملاتی که  در خرداد صورت گرفته است، آپارتمان‌هایی بوده است که قیمت کل آنها بین ۵۵۰ تا ۸۰۰ میلیون تومان بوده است.

در ادامه می توانید این خبر را نیز مطالعه کنید: دوراهی در وضعیت بازار مسکن

یک نتیجه گیری دیگر؛ که پس از بررسی ها حاصل شد؛ کاهش سن آپارتمان هایی است که در بازار معامله شده اند. واضح است که عمده خریداران افرادی بوده اند که آپارتمان ها با عمر ساخت بالاتر را فروخته و به جای آن آپارتمان جوانتر خریداری کرده اند و این فرآیند تبدیل به احسن با هدف حفظ ارزش دارایی و افزایش ارزش آن صورت گرفته است. دسته ی دیگر افرادی  که خانه اولی بودند؛ غالبا به دنبال خرید واحدهایی که عمر بنای بیشتری داشته و قیمت مناسب تری داشته اند بوده اند.  

طبق آمار بدست آمده و مقایسه میزان معاملات واحدهای مسکونی با  عمر بنای ۱۶ تا ۲۰ سال؛ نسبت به قبل که از ۱۸ درصد معامله به ۱۶ درصد معامله کاهش یافته است. همچنین کاهش قیمتی نیز داشته است.از سوی دیگر میزان معاملات در واحدهای مسکونی با عمر بنای ۶ تا ۱۰ سال از ۲۰ درصد به ۲۱ درصد افزایش داشته است. این مساله نشان دهنده افزایش سهم خرید واحدهای مسکونی با عمر بنای کمتر و قیمت بالاتر است. 

در حالیکه مشاوران املاک معتقدند تغییر چندانی در فروش مسکن در خرداد ماه نسبت به ماه پیشین نیست. این چنین است که افزایش قیمت مسکن در آمارهای رسمی را می توان به دلیل افزایش خرید و فروش واحدهای مسکونی با عمر بنای کمتر دانست. این مسئله می تواند برهانی بر ورود تقاضای تبدیل به احسن به بازار در نبود تقاضای مصرفی خانه اولی و تقاضای سرمایه گذاری معاملات آپارتمان در خرداد ماه باشد.