موانع صادرات زنجیره فولاد

آهن پرایس : میرابوطالب بدری مدیر کل دفتر توسعه صادرات محصولات صنعتی و معدنی سازمان توسعه تجارت ایران از برگزار شدن جلسه میز فولاد سه ماهه پایانی سال ۹۹ خبرداد و اذعان کرد : در این گردهمایی شرایط صنعت فولاد و نتایج حاصل از اجرای سیاست های کنترلی بر صادرات انواع محصولات فولادی مورد بررسی قرار گرفت.

وی در ادامه توضیح داد : صنعت فولاد با درآمد ارزی انبوه و ظرفیت بالای تولید به عنوان یکی از صنایع قدرتمند و مولد اقتصاد کشور از جایگاه خاصی برخوردار است . با توجه به این که کشورمان دارای منابع و ذخایر غنی معدنی است باید به بهترین شیوه از این امکانات استفاده کنیم. 

میرابوطالب بدری با بیان اینکه تحولات و نوسانات بازار جهانی فولاد در سال جاری موجب چالش‌‌های جدی در این بخش شده است، عنوان کرد: در این جلسه ، پیشنهاد ایجاد سامانه‌ای مشابه سامانه ثبت سفارش واردات برای صادرات مطرح شد تا صادرکنندگان کمتر در معرض پیامدهای نوسان قیمتی قرار بگیرند.

همچنین درادامه مدیر کل دفتر توسعه صادرات محصولات صنعتی و معدنی درباره ی موانع موجود برای صادرات فولاد گفت : عوامل مختلفی همچون شیوع کووید-۱۹، نوسانات شدید قیمت و تغییرات عرضه و تقاضا در سطح بین‌الملل از یک طرف و سیاست‌های کنترلی داخلی مانند سهمیه ‌بندی صادرات، الزام به اخذ مجوز صادرات از معاونت معدنی وزارت صمت با وجود فرآیند زمان بر و معطلی محموله‌های صادراتی در این مسیر، الزام به رعایت کف عرضه در بورس علی‌ رغم افت شدید تقاضا به عنوان پیش‌ نیاز صدور مجوز صادرات و همچنین سیستم قیمت‌گذاری دستوری غیرکارشناسی از سوی دیگر، امکان بهره‌ گیری از ظرفیت‌های موجود بازار صادراتی با وجود روند افزایشی قیمت‌های جهانی را برای صادرکنندگان ایرانی محدود ساخته است.

در ادامه می توانید این خبر را نیز مطالعه کنید : عدم توازن در زنجیره فولاد

بدری با اشاره به مشکلات مربوط به تسویه ارزی صادرکنندگان فولاد و پتروشیمی ادامه داد: در این میان، صادرکنندگان محصولات از جمله محصولات فولادی و پتروشیمیایی تحت تاثیر نوسانات افزایشی قیمت قرار گرفته‌اند که باعث ایجاد مشکل تسویه ارزی حاصل از صادرات برای آن‌ها شده و اثرات منفی این اتفاق در حال شکل‌گیری است، چراکه قیمت صادرات در زمان بستن قرارداد پایین‌ تر از نرخ صادرات اعلام شده در سیستم گمرکی خواهد بود و این تفاوت قیمت، هزینه سنگینی را هنگام تسویه ارزی برای صادرکنندگان به همراه خواهد داشت.

وی در پایان درباره دیگر نتایج نشست امروز توضیح داد: در جلسه امروز همچنین مقرر شد که موارد و مشکلات ارائه ‌شده در جلسه بعدی کمیته کارشناسی شورای عالی توسعه صادرات غیرنفتی در نیمه نخست اسفندماه سال جاری مطرح و راهکارهای مناسبی براساس پیشنهادات کاربردی برای مشکلات عنوان شده اتخاذ شود.

نوسانات بازار مسکن

آهن پرایس: تهیه مسکن با وجود اینکه رشد قیمت مسکن در ۳ ماه اخیر نسبت به مدت مشابه سال گذشته شیب نزولی داشته است، هنوزهم دغدغه اصلی مردم محسوب می شود. منتشر شدن اخباری تحت عنوان اینکه مجلس شورای اسلامی برای اخذ مالیات از خانه های خالی و طرح تصویب شده الزام دولت به ساخت یک میلیون مسکن در سال آتی، عامل کاهش قیمت سه ماهه عنوان شده است. با وجود اینکه تنها تاثیرات این خبرها موجب شده قیمت های مسکن با کاهش نسبی مواجه شود اما به طور قطع اجرایی شدن این مصوبات تاثیرات بیشتری بر کاهش قیمت خواهند داشت. البته به نظر می رسد در رابطه با این موضوع دولت کوتاهی کرده است تا جایی که به گفته کارشناسان بازار زمین و مسکن، در دولت دوازدهم قیمت مسکن با افزایش ۵۰۰ درصدی مواجه شده است و به ارقامی نجومی در سطح کلانشهرها رسیده است.

لازم به ذکر است که قیمت مسکن پس از این کاهش محسوس دوباره طی یک ماه گذشته افزایش یافت و  کارشناسان معتقدند یکی از دلایل اصلی رشد قیمت مسکن، سیاست های پولی می باشد. در این رابطه رئیس اتحادیه مشاوران املاک بیان کرده است: اعلام رشد قیمت در دی ماه توسط مراکز آماری، در شرایطی که قیمت ها در بازار مسکن با کاهش مواجه شده بودند، موجب شد ترمز ریزش قیمت ها کشیده شود و بازار به ثبات برسد.

یکی از مشاوران املاک  تهران در این رابطه در گفت و گو با خبرنگاران اظهار کرد: طی سال های اخیر و به خصوص یک سال جاری، تبدیل مسکن به یک کالای سرمایه ای را می توان اصلی ترین عامل افزایش قیمت مسکن در نظر گرفت که با توجه به نوسانات غیرقابل پیش بینی بازار ارز و بورس برخی از سرمایه گذاران را به سوی سرمایه گذاری در این بخش سوق داده تا به این صورت از سرمایه های کوچک خود محافظت کنند. وی همچنین در رابطه با دخالت های دولت در نرخ گذاری مسکن افزود: گاهی دولت تلاش می کند تا با طرح های خود از بار مشکلات بخش مسکن بکاهد درحالی که این کار دولت موجب تشدید گرانی ها می شود.

در ادامه می توانید این خبر را نیز مطالعه کنید: سهم هر استان در طرح ملی مسکن

به گفته وی در حال حاضر میانگین قیمت هر مترمربع مسکن در شهر تهران ۲۷/۴ میلیون تومان می باشد که با درآمدهای بخش قابل توجهی از مردم تناسب ندارد. این بدان معنی است که حتی با وجود اقدامات مناسبی که از سوی نمایندگان مجلس در این بازه زمانی صورت گرفته اما هنوز هم سیاست های اجرایی کافی نیست و در کنار رشد قیمت مسکن، نرخ اجاره بها نیز با روند صعودی مواجه شده است.

طی سه ماه گذشته، کاهش ۷۰ درصدی قیمت مسکن نسبت به مدت مشابه سال گذشته از ثبات قیمت مسکن در ماه های آینده خبر می دهد هرچند که اقدامات مقطعی همانند مواردی که مجلس و وزارت مسکن و شهرسازی دنبال می کنند نمی تواند از رشد قیمت افسارگسیخته مسکن جلوگیری کند.

برخی از فعالان بازار مسکن اما در این بین بر این باورند که گرانی مسکن به علت رشد بیش از ۲۰۰ درصدی قیمت مصالح ساختمانی علی الخصوص سیمان، آهن و میلگرد بوده است و در شرایطی که با کاهش نرخ ارز مواجه شدیم و همچنین فضای روانی بازارهای دارایی در اقتصاد کشور نیز بهبود یافتند، اما قیمت مسکن همچنان روند صعودی خود را حفظ کرده است.

برخی دیگر از فعالان زمین و مسکن بر این باورند که نوسانات نرخ دلار بر هر کالایی تاثیرگذار است، به این ترتیب سازندگان مسکن نیز ناخودآگاه مسئله دلار را در قیمت نهایی مسکن لحاظ می کنند ولی هم اکنون در شرایط افت قیمت ها هستیم و رشد مصالح ساختمانی هم نتوانسته تاثیر چندانی در این رویه داشته باشد. در نهایت می توان گفت دلایل بسیاری در نوسانات همیشگی بازار مسکن تاثیرگذار هستند که موجب شده اند این بازار به یکی از بازارهای سرمایه گذاری تبدیل و از حالت کالای مصرفی خارج شود و باعث افزایش قیمت روز به روز آن شود.

انتظارات کاهشی فعالان بازار آهن

آهن پرایس: در روز گذشته نرخ دلار در بازار آزاد روند نزولی را با شیب نسبتا تندی طی کرد و این موضوع سبب شد بار دیگر فعالان بازار آهن دچار بلاتکلیفی شوند و این بازار همچنان در وضعیت رکود باقی مانده است. از سوی دیگر بایدن، رئیس جمهور جدید آمریکا بیان کرده است که با شرکای اروپایی خود در رابطه با بازگشت به برجام و مذاکره با ایران گفت و گو خواهد کرد و همچنین مشاور امنیت ملی کاخ سفید نیز ذکر کرده که باید بهتر است جلسه اول مذاکرات برجامی پیش از این که ایران از پروتکل الحاقی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خارج شود، برگزار گردد. با اینکه در روز گذشته علی اکبر صالحی گفت فعلا بر خروج از نظارت‌های پادمانی آژانس تمرکز کرده‌ایم. 

از سوی دیگر، وزیر خارجه آمریکا نیز در قالب بیانیه مشترک ایالات متحده و تروئیکای اروپایی ضمن هشدار به ایران درباره کاهش تعهدات هسته‌ ای خود، تلویحا گفته است که آمریکا به میز مذاکره بازخواهد گشت و نماینده آمریکا در سازمان ملل هم نامه درخواست اجرای مکانسیم ماشه علیه ایران را از دبیرکل این سازمان پس گرفته است. البته باید در نظر گرفت که این صحبت ها هنوز با درخواست های ایران در رابطه با این که اول آمریکا از برجام خارج شده و اروپا که چند سال از اجرای تعهدات برجامی غفلت کرده است، باید تحریم ها را لغو کنند که ایران هم به تعهدات برجامی خود بازگردد و در این میان سخنگوی دولت وعده داده است که نوروز ۱۴۰۰ با غلبه بر تحریم‌ها آغاز خواهد شد، می ‌توان نشان‌ دهنده این باشد که احتمالا به ‌زودی مذاکرات مجددی انجام می ‌شود. 

در ادامه می توانید این خبر را نیز مطالعه کنید : وسوسه ارزی در بازار آهن

در روز گذشته همچنین نرخ ارز با روند نزولی و سقوط نرخ ها همراه بوده که نرخ دلار نقدی با کاهش ۶۵۰ تومانی نسبت به اخرین اعلام قیمت در روز پنجشنبه به ۲۵ هزار و ۲۵۰ تومان رسید و نرخ فروش اسکناس دلار در سایت سنا هم با کاهش ۱۲۵ تومانی به ۲۵ هزار و ۴۵ تومان رسید. در این میان قیمت مقاطع طویل فولادی در روز گذشته عمدتا ثابت ماند و البته شاهد کاهش ملایم قیمت محصولات برخی از تولیدکنندگان در این حوزه بودیم. فعالان بازار آهن بار دیگر به انتظارات کاهشی بازگشته و این وضعیت سبب آن شده که بازار آهن مجدد در وضعیت رکودی قرار گیرد و خبری از خرید و فروش در این بازار در روز گذشته نبوده و بنگاه‌ داران هم برای جذب مشتری به ارائه تخفیفات جذاب پرداختند. 

در هر صورت در روز گذشته عمده تولیدکنندگان میلگرد آجدار نرخ محصولاتشان را ثابت اعلام کرده‌اند و بعضا کاهش ۵۰ تا ۱۰۰ تومانی هم در نرخ محصولات این حوزه مشاهده شد.همچنین عمده تولیدکنندگان تیرآهن نرخ محصولاتشان را ثابت اعلام کرده‌اند و با وجود رشد محدود ابتدایی صبح نرخ برخی سایزهای تیرآهن ذوبی، بنگاه‌های تهران از ثبات نسبی و کاهش اندک ۱۰ هزار تومانی قیمت سایزهای مختلف این محصول در اصلاحیه قیمت‌های بعد از ظهر تیرآهن ذوب آهن نسبت به روز پنجشنبه حکایت داشت. همچنین عمده تولیدکنندگان نبشی و ناودانی نرخ محصولاتشان را ثابت اعلام کردند و البته برخی شرکت‌های این حوزه هم از اعلام قیمت روزانه پرهیز کردند. بررسی بازار قوطی و پروفیل نیز از ثبات نسبی و کاهش ۱۰۰ تا ۲۰۰ تومانی قیمت‌های اعلامی بیشتر تولیدکنندگان این حوزه حکایت داشت و محدوده قیمتی پروفیل با ضخامت ۲ بسته به شرکت تولیدکننده و ورق استفاده‌ شده در کانال ۲۱ هزار و ۶۰۰ تا ۲۲ هزار و ۸۰۰ تومان قرار گرفت.

عدم توازن در زنجیره فولاد

آهن پرایس: صنعت فولاد و استفاده از آن در رفاه و زندگی انسان ها در جوامع مختلف تاثیرات بسزایی داشته است و همچنین در اقتصاد کشورها نیز نقش بسیار مهم و اساسی ایفا می کند و به یکی از شاخص های اصلی توسعه یافتگی و صنعتی بودن کشورها، به علت کاربردهای وسیع و گسترده در حوزه های مختلف صنعتی و سایر ابعاد زندگی بشر، تبدیل شده است. 

گسترش صنایع فلزی در برنامه های توسعه اقتصادی کشورها از اهمیت ویژه ای برخوردار است و همچنین تقاضای آن نیز در جهان رو به رشد است. به همین دلیل صنعت فولاد کشور یکی از صنایع مهم، استراتژیک و تاثیرگذار بر اقتصاد کشور می باشد و به علت دارا بودن ظرفیت های بالقوه و بالفعل بسیار زیاد، می تواند تامین کننده نیازهای داخلی جهت پیشرفت اقتصادی کشور در بخش فولاد باشد و به علت دسترسی به آب های آزاد، انرژی ارزان و نیروی انسانی متخصص و همچنین وجود نسبی مواد اولیه در شرایط حال حاضر می تواند تشکیل دهنده اقلام عمده صادرات کالاهای غیرنفتی شود.

سیر صعودی کلی افزایش تولید و مصرف فولاد در کشور طی این سال ها نشان دهنده شکوفاشدن این صنعت در کشور می باشد و با توسعه روز افزون صنعت فولاد، علاوه بر تاثیرگذار بودن بر توسعه اقتصادی، سبب می شود صادرات و اشتغال زایی مستقیم و غیر مستقیم در کشور افزایش یابد. با این وجود این صنعت مهم واستراتژیک در زنجیره تولید با چالش هایی مواجه است که از جمله این چالش های مهم همانند قسمتی از صنایع دیگر در کشور، می توان به اقدام و مداخله دولت در جهت قیمت گذاری دستوری و نیز تنظیم بازار با صدور بخشنامه ها و دستورالعمل ها و ایجاد محدودیت های مختلف برای زنجیره فولاد اشاره کرد.

مجموعه سیاست های تنظیم بازار دولت، نه تنها منفعتی برای مصرف کنندگان ندارد بلکه سبب می شود کارکرد بورس کالا که قیمت ها در آن طبق عرضه و تقاضا و به صورت آزادانه معین می شود بی اثر واقع شود، علاوه بر آن توسعه صنعت و بازارهای صادراتی هم به همین علت آسیب دیده است و سبب ایجاد رانت، فساد و رونق واسطه گری در بازار محصول شده است. در این بخش نیاز به آزادسازی و تعیین قیمت توسط مکانیزم بازار از طریق بورس کالا در تمام زنجیره فولاد داریم تا به واسطه آن تولیدکنندگان و مصرف کنندگان از آزادی انتخاب برخوردار شوند، مصرف کنندگان به دنبال بیشترین منفعت و تولیدکنندگان نیز با هدف باقی ماندن در بازار با استفاده بهینه از منابع و خلاقیت و بهبود کیفیت محصولات تولیدی و همچنین کاهش هزینه ها به دنبال رضایت مندی مصرف کنندگان هستند.

هزینه های بالای تولید فولاد به علت ضعف در تکنولوژی و برخوردار نبودن از فناوری های روز دنیا و نیز تولید محصولات طبق روش ها و تکنولوژی های قدیمی از یک طرف و اخذ تصمیمات غیراقتصادی جهت رفع مشکلات بیکاری و جذب نیروی انسانی مازاد که بیش از نیاز بود و همچنین عدم تناسب نیروی انسانی نسبت به ظرفیت موردنیاز بخش های تولیدی و پایین بودن بهره وری در این زنجیره که سبب شده نرخ تمام شده محصولات تولیدی افزایش یابد و در صورت اخذ مواد اولیه  وحامل های انرژی با قیمت های جهانی، امکان رقابت با رقبای خارجی در این زنجیره برای بنگاه های تولیدی وجود نخواهد داشت، از دیگر چالش های اثرگذار زنجیره فولاد می باشد.

در ادامه می توانید این خبر را نیز مطالعه کنید: معافیت مالیاتی محصولات فولادی

به علت محدودیت های موجود درجهت سرمایه از خارج از کشور به دلیل تحریم های ظالمانه علیه کشور، تامین منابع مالی بیشتر متوجه منابع سیستم بانکی می شود و همچنین به دلیل بالابودن نرخ های تامین مالی از منابع نظام بانکی و بازار سرمایه، یکی دیگر از دغدغه ها، تامین منابع مالی برای ایجاد، تکمیل توسعه و سرمایه در گردش بنگاه های فعال در این بخش در کشور با درنظر داشتن شرایط اقتصادی، محسوب می شود.

با درنظر داشتن سند دورنما و طرح های درحال اجرا، یکی از مسائل و مشکلات اصلی عدم تکامل زنجیره فولاد و نبود توزان حاکم بر زنجیره تولید فولاد و کمبود مواد اولیه در سال های آتی از جمله سنگ آهن و کنسانتره می باشد که سرمایه گذاری در توسعه فعالیت های اکتشاف و استخراج مواد معدنی، از جمله راهکارهایی است که می تواند قسمتی از مشکلات تامین مواد اولیه در آینده را برطرف کند. همچنین لازم به ذکر است که مواد اولیه شرکت های تولیدی زنجیره فولاد که با بنادر کشور نزدیکی بیشتری دارند را می توان از منابع خارج کشور وارد کرد.

سهم هر استان در طرح ملی مسکن

آهن پرایس : محمودزاده معاون وزیر راه و شهرسازی اذعان کرد : برای حدود ۱۳۵ هزار نفر زمین واگذار شده که تحت عنوان گروه های ساخت عموما در شهرهای کوچک در حال ساخت هستند که پروژه‌های آنها بین ۳ تا ۱۰ واحد است . در ادامه محمود زاده با شرح این که در حال اجرای ۳۰۰ هزار واحد طرح اقدام ملی در نواحی بجز بافت فرسوده شدیم و هم اکنون ۵۰۴ هزار واحد در حال اجرا داریم گفت : تعداد اندکی از واحد های اقدام ملی مسکن به دلیل برخی موضوعات شروع نشده باشد اما طرح در قالب کلی، وضعیت مناسبی دارد و در برخی استانها از جمله یزد به زودی افتتاح خواهیم داشت.

محمود محمودزاده در گفت‌وگویی اظهار کرد: طبق آمار موجود  ۵۰۴ هزار واحد اقدام ملی مسکن آغازشده است و اکثر پروژه‌ها در حال اجرا است؛ برخی در مراحل اسکلت و دیوارچینی قرار دارد، برخی در حال آماده‌سازی زمین و تعدادی هم در مراحل پی سازی . اینکه بیان می‌شود تعداد زیادی از پروژه‌ها هنوز شروع یا مکان دقیق آن مشخص نشده اطلاعات درستی نیست. ممکن است تعداد اندکی از پروژه‌ها به دلیل برخی مشکلات هنوز شروع نشده باشد اما در کل طرح در وضعیت مناسبی قرار دارد.

وی افزود: کسانی که برای مسکن ملی ثبت نام کردند دو گروه هستند. برای حدود ۱۳۵ هزار نفر زمین واگذار شده که تحت عنوان گروه های ساخت اکثرا در شهرهای کوچک در حال ساخت هستند که پروژه‌های آنها بین ۳ تا ۱۰ واحد است. معاون وزیر راه و شهرسازی تشریح کرد: حدود ۳۲۶ هزار واحد نیز در قالب ۷۸۰۰ پروژه در سراسر کشور تعریف شده که در حال اجرا است. تمام متقاضیانی که پول واریز کرده‌اند به پروژه وصل شده و معلوم است پروژه شان کجاست. این اطلاعات بجز استان در سامانه ملی نیز قابل بازدید است. بدان صورت که در نقشه کشور به صورت GIS می‌توان این طرح ها را مشاهده کرد.

در ادامه می توانید این خبر را نیز مطالعه کنید : طرح تامین مالی نوین مسکن

محمودزاده با بیان اینکه در بعضی استانها مراحل اجرای طرح اقدام ملی مسکن سریعتر پیش می‌رود گفت: تعدادی از پروژه‌ها در بعضی استانها به مرحله سوم گرفتن اقساط رسیده است و حتی بعضی طرح ها از جمله استان یزد به زودی افتتاح می‌شود. از ۱۱ هزار و ۵۰۰ واحد نیز حدود سه ماه قبل در سایر مناطق از جمله استان کرمان افتتاح شد. از طرف دیگر استان هایی هستند که با توجه به مشکلات ابتدایی، اخیرا در حال آماده‌سازی مقدمات طرح هستند.

وی با اشاره به ۴۰۰ هزار واحد برنامه‌ ریزی شده برای طرح اقدام ملی مسکن خاطرنشان کرد: از ۴۰۰ هزار واحد قرار است ۱۰۰ هزار واحد در بافت فرسوده و۳۰۰ هزار واحد در سایر مناطق اجرا شود اما امروز ۵۰۴ هزار واحد با پیشرفت فیزیکی متفاوت در شهرهای مختلف کشور در حال اجرا است.