آهن پراس: اخبار موجود از بازار ارز بیانگر نوسان جزئی در نرخ دلار بود به طوری که روز گذشته با قیمت ۲۷ هزار و ۴۰۰ تومان در بازار آزاد معامله شد، اما قیمت آهن الات همچنان روندی صعودی آرامی داشت و شاهد افزایش قیمت اکثر مقاطع طویل در بازار آهن بودیم.
همانطور که در اخبار پیشین بررسی کردیم بازار آهن به تخته پارهای میماند که با هر موج خبری به اینسو وآنسو میرود. نوسانات قیمت محصولات فولادی درحال حاضر به جای تأثیر از عوامل کلان اقتصادی متأثر از اخبار ریز و درشت و تصمیمات سیاسی مسئولان است و جالب اینجاست که گاهی حتی اگر این اخبار مثبت باشد باز هم بازار آهن مسیر صعودی خود را در پیش میگیرد، به طوری که پیشبینی اوضاع بازار و قیمت آهن را در این روزها دشوار مینماید زیرا اینطور که به نظر میرسداین نوسانات بر پایه و اصول خاصی اتفاق نمیافتد.
در ادامه میتوانید این خبر را نیز مطالعه کنید: نوسانات نامنظم بازار آهن
با بررسی علل سیر صعودی قیمت آهن میتوان گفت که در زمینه مذاکرات وین و لغو تحریمها جریان تازهای رخ نداده و نرخ دلار هم نوسان چندانی نداشته است از این رو تنها دلیلی که میتوان برای این افزایشها به شمار آورد اخبار موجود در زمینه لزوم عرضه همه محصولات فولادی در بورس کالا است. طبق این خبر وزیر صنعت، معدن و تجارت طی ارسال نامهای به رؤسای سازمانهای صمت استانها عرضه همه محصولات تولیدی کارخانهها در بورس کالا از جمله مقاطع طویل و تخت و شمش فولادی را الزامی دانست و گفت: حتی اگر محصولات به فروش نرسد مابقی آنها را صادر خواهیم کرد یعنی صادر کردن محصولات فولادی در گرو عرضه آنها در بورس کالا است. به عقیده وزیر صمت عرضه همه محصولات در بورس کالا هم در تعیین منطقی قیمتها و تنظیم بازار مؤثر است و هم با ایجاد شفافیت در بازار مانع از رانتخواری خواهد شد.
اما عامل دیگری که برای رشد قیمت آهنآلات میتوان نام برد افزایش قیمت شمش منطقه CIS است. طبق آمار قیمت شمش بیلت منطقه CIS روز گذشته رشد ۲۹ دلاری را تجربه کرده به طوری که هر تن از آن به قیمت ۶۴۹ دلار به فروش رسیده است. در بورس کالا هم شاهد رشد یک درصدی رقابت شمش بودیم به گونهای که نرخ فروش آن به طور متوسط ۱۳ هزار تومان ثبت شد.
با این تفاصیل به نظر میرسد این جریانات اصلیترین عامل رشد قیمت محصولات فولادی باشد و احتمالا امروز هم شاهد صعود آرام قیمت روزانه آهن باشیم. زیرا اینطور که به نظر میرسد رشد یک درصدی شمش در قیمت عرضه هفته آتی آن مؤثر بوده و به سیر افزایشی بازار آهن دامن خواهد زد.
طبق آمار اهن پرایس از قیمت روز اهنالات، روز گذشته شاهد افزایش قیمت میلگرد در اکثر شرکتها بودیم به طوری که رشد ۵۰ تا ۲۰۰ تومانی برای این محصول ثبت شد. مثلا میلگرد آجدار ۱۶ ذوب اهن اصفهان روز گذشته به قیمت ۱۶ هزار و ۲۰۰ تومان معامله شد که رشد ۵۰ تومانی داشت. با وجود این چند شرکت نیز بدون تغییر بوده و ثبات قیمت داشتند.
قیمت نبشی و ناودانی نیز تقریبا در همه شرکتها ثابت و بدون تغییر بود و تنها یک شرکت با افزایش ۱۰۰ الی ۲۰۰ تومانی نبشی اعلام قیمت کرد. قیمت تیرآهن نیز در قسمت کیلوفروشی افزایش ۱۰۰ الی ۲۰۰ تومانی را تجربه کرد اما در بخش شاخهفروشی قیمتها تقریبا ثابت بود و تنها قیمت چند شاخه از ذوب اهن اصفهان افزایش ۱۰۰ الی ۲۰۰ هزار تومانی داشت.
قیمت پروفیل و پروفیل زد نیز در اکثر کارخانهها با رشد قیمت همراه بود که این افزایش ۱۰۰ الی ۷۰۰ تومان به ثبت رسید. در این میان چند شرکت نیز بدون تغییر بودند و ثبات قیمت داشتند. قیمت ورق گالوانیزه، رنگی و روغنی نیز در بیشتر شرکتها افزایش ۲۰۰ تومانی داشت و برخی شرکتها نیز ثباث قیمت داشتند.
آهن پرایس: گزارشها از بازار ارز حاکی از نوسان جزئی نرخ دلار در روز گذشته بود، به طوری که دلار در بازار به قیمت ۲۷ هزار و ۱۸۰ تومان معامله میشد. اگرچه قیمت آهنالات تاحدودی روند افزایشی داشت اما به طور کلی التهابات بازار آهن تا حدی فروکش کرده و قیمتها در برخی شرکتها بدون تغییر و ثابت بود.
به نظر میرسد عرضه شمش امروز در بورس کالا از عمدهترین دلایل ایجاد این ثبات قیمت در بازار اهن باشد زیرا طبق آخرین تجربه از عرضه شمش که مورد استقبال قرار نگرفت، قیمت امروز عرضه شمش هم ثابت است.
درادامه میتوانید این خبر را نیز مطالعه کنید: صعود بازار آهن ناشی از رشد نیما
از طرفی رشد قیمت صادراتی و منطقه CIS و نرخ ارز نیمایی موجب افزایش فاصله قیمت شمش بورس کالا با قیمتهای جهانی شده که این امر نیز به اوضاع فعلی بازار آهن دامن میزند. از همین رو میتوان اینطور نتیجه گرفت که همچنان سیاستهای دستوری در زنجیره فولاد جاری است و دولت نتوانسته بازار فولاد را تنظیم کند.
طبقه تحلیل اهن پرایس از قیمت روز آهن در روز گذشته اینطور برآورد میشود که قیمت میلگرد در برخی شرکتها به طور میانگین با افزایش ۱۰۰ الی ۲۰۰ تومانی همراه بود اما برخی شرکتها نیز ثبات داشتند و قیمتها بدون تغییر بود. قیمت ناودانی و نبشی نیز در اکثر مبادی فروش ثبات داشت اما برخی شرکتها نیز با افزایش ۱۰۰ الی ۲۰۰ تومانی اعلام قیمت کردند. قیمت تیرآهن در نیز در بخش کیلوفروشی تقریبا ثابت بود اما در بخش شاخهفروشی افزایش ۱۰ تا ۲۰ هزار تومانی داشت. مثلا تیرآهن ۱۲ ذوب اهن اصفهان روز گذشته به قیمت ۲۰ هزار تومان معامله شد که بیانگر افزایش ۱۰ هزار تومانی این محصول بود. قیمت پروفیلها نیز در اکثر کارخانههای تولیدکننده با افزایش ۲۰۰ الی ۵۰۰ تومانی اعلام شد و تعداد محدودی نیز اعلام قیمت نکردند.
گزارشها از تالار صنعتی حاکی از این است که امروز محصولات فولادی در بورس کالا عرضه میشود. محصولات فولادی درنظر گرفته شده انواع شمش و ورق فولادی است که مجموع حجم این محصولات ۹۶ هزار و ۹۵۰ تن میباشد.کمینه و بیشینه قیمت شمش بلوم که امروز در بورس کالا عرضه میشود بهترتیب ۱۲ هزار و ۵۱۵ تومان و ۵۱ هزار و ۷۱۳ تومان تعیین شده است و میانگین قیمت عرضه نیز ۱۲ هزار و ۹۳۳ تومان در نظر گرفته شده که نسبت به قیمت عرضه هفته پیش ۴۶ ریال معادل ۰/۰۳درصد افزایش یافته است.
شایان ذکر است ۴ هزار ورق گالوانیزه هم عرضه میشود که قیمت آن ۲۶ هزار و ۵۱۹ تومان درنظر گرفته شده است. قیمت این محصول در مقایسه با عرضه پیشین آن افزایش ۲درصدی داشته است.
امضاهای طلایی عامل رانتخواری
امین ابراهیمی مدیرعامل فولاد خوزستان در رابطه با امضاهای طلایی اظهار کرد: صدور بخشنامههای متعدد و اتخاذ تصمیمات شخصمحور بدون در نظر گرفتن منافع کل سیستم زمینهساز شکلگیری رانت است، به این معنی که وقتی امضای طلایی در پای بخشنامهای باشد یعنی منافع یک یا چند نفر محدود در نظر گرفته شده است، از این رو برای تنظیم بازار باید منافع همه بخشها در صنعت فولاد از جمله انجمنها، فولادسازان، نوردیها و معدنیها را در نظر داشت.
عمدهترین مسئلهای که در صدور بخشنامه باید در نظر گرفته شود دقت و نظارت در صدور آن است، بهطور مثال سال گذشته بهواسطه بخشنامهای که صادر شد به میزان ۳۰ الی ۴۰ میلیارد پول وارد بازار شد که گویا افراد بخصوصی از این رانت بزرگ منتفع شدند.
طبق این بخشنامه که درسال گذشته صادر و اخبار آن بهطور گسترده نیز در رسانههای خبری منعکس شد بدین صورت بود که کارخانهها به عرضه ۷۰درصد از تولیدات خود در بورس کالا ملزم شدند. با اینکه قیمت شمش با محصولات نوردی کم شده بود اما فولاد خوزستان تولیدات خود را عرضه کرد. درحالی محصولات در بورس کالا عرضه شد که برخی شرکتها امکان فروش خارجی و داخلی را نداشتند از این رو افراد خاصی این محصولات را خریداری کرده و آنها را دپو کردند.
این جریان نتیجه اتخاذ تصمیمات شخصمحور و صدور بخشنامههایی با امضاهای طلایی است که زمینه رانتخواری میلیاردی برای افراد خاصی را ایجاد میکند. امید است پس از این وزارت صنعت، معدن و تجارت در صدور بخشنامهها نظرات و پیشنهادات افراد متخصص در این زمینه را در نظر بگیرد تا تنها تأمینکننده منافع طیف خاصی از افراد جامعه نباشد.
آهن پرایس: اخبار بازار ارز حاکی از نوسان جزئی نرخ دلار است، روز گذشته دلار با قیمت ۲۷ هزار و ۱۹۰ تومان معامله شد که افزایش چندانی نداشت اما قیمت روز آهن همچنان سیر صعودی در پیش گرفته و شاهد بودیم که بیشتر محصولات فولادی رشد قیمت را تجربه کردند.
آنطور که به نظر میرسد رشد فزاینده قیمتها در بازار آهن تحت تأثیر رشد ارز نیمایی است و بازارسازان در صدد سوق دادن این ارز به سمت نرخ بازار هستند، بهطوری که روز گذشته حواله دلار آمریکا ۸۹ ریال افزایش پیدا کرد.
در ادامه میتوانید این خبر را نیز مطالعه کنید: بحران انرژی و نابسامانی بازار آهن
به اعتقاد برخی دولت در پی تکنرخی کردن ارز است زیرا اخباری که به گوش میرسد حاکی از این است که دولت در صدد حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی برای کلاهای اساسی مانند دانههای روغنی و نهادههای دامی است. از طرفی در حالی مهرماه به پایان میرسد که وزیر صنعت وعده خود را مبنی بر عرضه همه محصولات فولادی در بورس کالا را عملی نکرده است که این امر وجهه مثبتی در پرونده عملکردی وی ندارد.
طبق تحلیل اهن پرایس از اوضاع قیمت اهن الات در روز گذشته شاهد افزایش قیمت محصولات فولادی در بیشتر مبادی فروش بودیم. قیمت میلگرد از همان ابتدای روز در مسیر افزایشی قرار گرفت که رشد ۵۰ الی ۳۵۰ تومانی داشت. مثلا میلگرد ۱۴ کارخانه ذوب اهن اصفهان با قیمت ۱۵ هزار و ۷۵۰ تومان به فروش رسید که گویای افزایش ۱۰۰ تومانی آن نسبت به نخستین روز هفته بود. قیمت نبشی و ناودانی نیز همچون سایر محصولات با افزایش ۱۰۰ الی ۵۰۰ تومانی اعلام شد و فقط در یک شرکت قیمتها ثابت و بدون تغییر بود. قیمت پروفیلها نیز در اکثر مبادی فروش با ۱۰ الی ۴۰۰ تومان افزایش قیمت اعلام شد اما کاهش ۲۰۰ تومانی و ثبات نسبی در برخی شرکتها را نیز شاهد بودیم.
روز گذشته از عرضه آهن اسفنجی در بورس کالا خبر دادیم. طبق آمار به دست آمده ۴۲ هزار تن آهن اسفنجی با قیمت ۷۹ هزار ریال عرضه شد که فقط ۱۶ هزار تن آن به فروش رسید. این رقم بیانگر کاهش ۲/۷درصدی قیمت این محصول نسبت به عرضه پیشین آن است. گندله سنگ آهن پولاد اردکان هم که به میزان ۵۰ هزار تن عرضه شده بود تقاضایی نداشت و هیچ معاملهای صورت نگرفت.
مهرداد اکبریان رئیس انجمن سنگ آهن درباره عرضه کل محصولات تولیدی در بورس کالا اظهار کرد: سامانه بورس با اینکه محل مناسبی برای کشف قیمتها و حجم عرضه و تقاضای مصرفی است اما در عین حال شرکتی خصوصی است که محدودیتهایی نیز دارد.
وی بیان کرد: عرضه همه تولیدات کارخانهها به صورت یکجا در بورس کالا امری نادرست است و باید درباره این تصمیم تجدیدنظر شود. به نظر میرسد اگر تنها قسمتی از محصولات را عرضه کنیم و مابقی را براساس قیمت پایه که در بورس کشف شده، عرضه کنیم امری منطقی است که در این صورت تولیدکنندگان را نیز محدود نکردهایم.
وی در پایان گفت: شرکت بورس کالا نمیتواند کل بازار را تنظیم کند و برای سامان دادن به عرضه و تقاضا بهتر است پلتفرمهای بورسی دیگری نیز ایجاد شود تا روند انجام این امر تسهیل یابد.
حذف قیمتگذاری دلاری از اقتصاد
رضا فاطمی امین وزیر صنعت، معدن و تجارت از برنامه خارج کردن اقتصاد ایران از دلاری بودن خبر داد و اظهار کرد: قیمت اصلی شمش در بازار داخلی ۱۳ هزار تومان است اما وقتی با دلار قیمتگذاری میشود قیمت آن به بیش از ۱۸ هزار تومان میرسد. بهتر است محصولات براساس نرخ دلار قیمتگذاری نشود و طبق شرایط اقتصادی کشور باشد.
فاطمیامین افزود: در ۲ هفته پیش رو فولاد و پتروشیمی را بهصورت ۱۲ ماهه عرضه خواهیم کرد که در این صورت پیشبینی قیمت محصول برای پیمانکاران سهل و آسان خواهد بود. همچنین این طرح موجب حذف سهمیهبندیها میشود که نتیجه آن از میان برداشته شدن رانت است. وی گفت: محصولاتی که از طریق واردات تأمین میشود نیز براساس اقتصاد ایران قیمتگذاری خواهد شد.
در ادامه سیداحمد رضوی نیک رئیس هیئت مدیره انجمن نوردکاران نیز در این زمینه اظهار کرد: هزینه همه امور تولید محصولات فولادی برپایه پول کشور خودمان است، بنابراین قیمتگذاری مواد اولیه بر پایه دلار هیچ توجیهی ندارد. این مسئله از مواردی است که به کاهش ارزش پول ایران دامن زده است. وی این تصمیم را اجرایی دانست و افزود: برای تسهیل این امر ظرفیتهای خالی نوردکاران را به تولیدکنندگان ورق میدهیم که در این صورت ظرفیت تولید ورق در کشور ۶ میلیون تن افزایش مییابد.
آهن پرایس: بازار ارز روز شنبه شاهد افزایش جزئی قیمت دلار بود که با نرخ ۲۷ هزار و ۲۳۰ تومان معامله شد، همچنین با بررسی قیمت روز آهن شاهد افزایش نسبی قیمت محصولات فولادی در بازار اهن بودیم، به طوری که به جز چند شرکت که ثبات قیمت داشتند بقیه شرکتها با افزایش نسبی اعلام قیمت کردند.
میتوان رشد آرام نرخ ارز نیمایی را در افزایش قیمتها دخیل دانست، از طرفی رشد قیمتهای جهانی ناشی از نگرانیهای بحران انرژی در این نوسان قیمتها بیتأثیر نبود. درپی بررسی اوضاع بازار در یک ماه گذشته شاهد رشد ملایم قیمت ارز نیمایی تا حدود ۴۳۹ تومان بودیم، همچنین بهدنبال چالشهای پیش روی انرژی و توجه به این مسئله قیمت بیلت CIS و بلیت صادراتی ایران نیز افزایش نسبی را تجربه کرد.
در ادامه میتوانید این خبر را نیز مطالعه کنید: تمایل بازار آهن به ثبات
همانطور که در اخبار روزهای گذشته بررسی کردیم از اصلیترین علل نوسان قیمت در بازار آهن اخبار مربوط به تصمیمات سیاسی از جمله مذاکرات برجام است، با اینکه روز گذشته بین کره جنوبی و آمریکا جلسهای با محوریت داراییهای بلوکه شده ایران برگزار شد و اینکه طرفین مذاکره درحال بررسی تمهیدات ازسرگیری مذاکرات برجام هستند، اخبار مثبتی است که برخلاف انتظار در اوضاع بازار تأثیر معکوسی داشت و قیمتها رو به افزایش بود.
طبق آمار اهن پرایس از قیمت اهن الات، در روز گذشته شاهد افزایش رشد نسبی قیمت میلگرد در بیشتر شرکتها بودیم به طوری که این افزایش در ساعات اولیه روز بین ۳۰ الی ۴۵۰ تومان محاسبه شد اما برخی شرکتها قیمت سوم نیز اعلام و درنهایت فروش خود را متوقف کردند، در کنار این قیمتها در برخی شرکتها نیز بدون تغییر بود. به عنوان نمونه میلگرد آجدار ۱۴ کارخانه ذوب اهن اصفهان روز گذشته به قیمت ۱۵ هزار و ۶۵۰ تومان معامله میشد که به نسبت روز پنجشنبه افزایش ۳۰۰ تومانی داشت.
همچنین قیمت نبشی و ناودانی نیز در برخی شرکتها بدون تغییر بود، برخی بهطور کلی اعلام قیمت نکردند و در بعضی از شرکتها نیز با افزایش ۵۰ تا ۱۰۰ تومانی اعلام قیمت شد. قیمت تیرآهن نیز در بخش کیلوفروشی افزایش ۱۰۰ تومانی داشت اما در قسمت شاخهای فروشی به طور میانگین ۱۰ الی ۵۰ هزار تومان قیمتها کاهش داشت و برخی شرکتها نیز تغییر قیمت نداشتند. مثلا قیمت تیراهن ۱۴ ذوب اهن اصفهان ۶۰ هزار تومان کاهش داشت. قیمت پروفیلها نیز کاهش ۱۰۰ الی ۲۰۰ تومانی را تجربه کرد اما در بیشتر مبادی فروش شاهد ثبات قیمت محصولات بودیم.
براساس اخبار موجود از تالار صنتعی امروز ۵۲ هزار تن مواد اولیه در بورس کالا عرضه میشود که شامل ۵۰ هزار تن گندله سنگ آهن و ۲ هزار تن آهن اسفنجی بریکت بود. گندله سنگ آهن ذوب فولاد اردکان با قیمت ۳ هزار و ۶۳۶ تومان عرضه میشود که نسبت به نرخ پایه عرضه قبل کاهش ۰/۷درصدی داشته است. اهن اسفنجی بریکت پارس پولاد نیز با قیمت ۸ هزار و ۴۴۰ تومان عرضه میشود که ۴/۸درصد نسبت به نرخ پیشین کاهش دارد.
کاهش دخالت دولت در تعیین قیمت فولاد
امیر صباغ مدیر اقتصادی و توسعه سرمایهگذاری ایمیدرو درباره کاهش دخالت دولت در قیمتگذاری محصولات صنعتی بیان کرد: دولت باید بین تنظیم بازار و قیمتگذاریهای دستوری تفاوت قائل شود. بررسی مختصر وضاع بازار سایر کشورها مبین این جریان است که سیاست دولتها برمبنای تنظیم و تسهیل قیمتها در صنایع فولاد است و دخالتی در تعیین قیمتها ندارند. در این زمینه دولت چین را میتوان مثال زد که برای برخی محصولات فولادی عوارض صادراتی تعیین میکند یا دولت روسیه که در این زمینه مانند چین عمل میکند و به طور کلی همه اینها به منزله تنظیم و تسهیلگری در صنعت فولاد است که جزو وظایف دولتها به شمار میرود، اما این تنظیمگری تنها به حوزه صنعت فولاد محدود نمیشود و درباره مصرفکنندگان و زنجیرههای خرد و پاییندست هم صدق میکند.
بنابراین لازم مینماید که برای کاهش دخالت دولت در زنجیره فولاد، تشکلها و انجمنها در زمینه تنظیم صنعت فولاد به صورت جدی ایفای نقش داشته باشند به همین منظور بهتر است که این تشکلها با هم اتحاد داشته باشند تا تصمیمات تخصصی بر دخالتهای دولت غالب شود.
آهن پرایس: مهرداد اکبریان، رئیس انجمن سنگ آهن اظهار داشت: رانت به دلیل وجود قیمتگذاریهای دستوری یا اعمال محدودیت در میزان عرضه و تقاضا و همچنین وجود امضاهای طلایی به وجود میآید. در واقع آنچه که وزیر صمت اعلام کرد باید در درون دولت انجام گیرد. یک مسئله واضح است که برخی افراد آماده ایستادهاند تا از آب گلآلود ماهی بگیرند.
فی الواقع قیمتهایی که وزارتخانه اعلام مینماید پایینتر از قیمت بازار است چرا که برخی از افراد به واسطه ارتباطات و ضابطه به راحتی با قیمت پایینتر خریداری میکنند که در نهایت به احتکار محصول در انبار میانجامد و در زمان مناسب با قیمتی بالا عرضه میکنند و همین افراد توازن بازار را در هم میشکنند و در نهایت مصرفکنندگان اصلی بیشتر ضرر میکنند و هزینه تولید برایشان بیشتر تمام میشود.
در ادامه میتوانید این خبر را نیز مطالعه کنید: محصولات فولادی و شمش در بورس کالا
وی افزود: نتیجه همین امضاهای طلایی وارد شدن خسارت به تولیدکنندگان و همچنین صادرات کشور شد، بلاشک در این شرایط بهترین یا اولین قدم وزیر صمت باید در جهت حذف امضاهای طلایی و حذف برخی بخشنامههای نابخردانه است. تعداد این بخشنامههای صنعت فولاد به اندازهای زیاد شده است که نیاز است موشکافانه مورد بررسی قرار گیرد و برخی از بخشنامهها لغو شده و با قوانین واضح جایگزین گردد.
ایشان در پایان اذعان داشت: من معتقدم حتی اگر رانتی در زنجیره فولاد پیش آمده دلیل اصلی آن تصمیات نادرست و بخشنامههای غیرمنطقی بوده است که یک خلأ در این میان ایجاد کرده و بعضی دلالان بدون زحمت پول زیادی به دست آوردهاند.
به گزارش اهن پرایس، حمیدرضا رستگار رئیس اتحادیه فروشندگان آهن و فولاد استان تهران اعلام کرد: اجرای سامانه تجارت و دریافت کد فعالیت توسط فعالان صنعت فولاد را از راهکارهای پیشنهادی وزیر صمت دانست.
وی گفت: در آخرین جلسه اتحادیه صنفی توزیعکنندگان آهن و فولاد با رئیس سازمان حمایت از تولیدکنندگان و مصرفکنندگان اجرای طرح ثبت نام در سامانه جامع تجارت مثبت ارزیابی شد، همچنین به آقای تابش پیشنهاد شد که ثبتنام همه واحدهای صنفی در این سامانه مهیا شود. زیرا وجود سامانههای متعدد برای واحدهای کوچک زمانگیر و هزینهبر است. گاهی پیش میآید که یک واحد صنفی با استفاده از این سامانهها برای خرید یک شاخه تیراهن زمان زیادی صرف میکنند که بهنظر میرسد باید قوانین موجود در این زمینه را بازبینی کرد تا موانع موجود نیز رفع گردد.
از طرفی واحدهای صنفی نیز برای استفاده از سامانه جامع تجارت آموزشهای مربوطه را ندیدهاند که باید به این امر هم توجه کرد. همچنین ممکن است برخی افراد مرتکب تخلفاتی شده و از عدم آگاهی برخی فعلان صنفی در این زمینه سوءاستفاده کنند که قانونگذار باید از ایجاد زمینه چنین تخلفاتی جلوگیری کند.
پیشنهاد دیگری که در این جلسه مطرح شد این بود که آموزش لازم برای استفاده از سامانه جامع تجارت برای همه واحدهای صنفی مهیا شود تا بتوانند بهدرستی از این سامانه استفاده کنند در غیر اینصورت استفاده از این سامانه حذف شود.